زمین شیمی پزشکی عناصر اصلی پهنه کارون-اروند: پیامدهای احتمالی بر زیست بوم خلیج فارس

به منظور پایش زمین شیمی پهنه کارون-اروند و بررسی پیامدهای زیستی ناهنجاری های احتمالی به ویژه در خلیج فارس، فراوانی شاخص های فیزیکوشیمیایی، عناصر اصلی و برخی آنیون های فرعی 33 نمونه گردآوری شده از 6 مقطع حوضه کاون-اروند با بهره گیری از روش های تیتراسیون و فتومتر شعله ای تعیین گردید. بر اساس داده های حاصل کمترین و بیشترین فراوانی T.D.S و سختی کل به ترتیب در مقاطع ایذه-باغملک (66/355 و 239 ppm) و آبادان (5/2867 و 825 ppm) مشاهده می گردد. PH رودخانه نیز در تمامی طول مسیر، تغییر شاخصی نشان نمی دهد. میانگین سالانه فراوانی عناصر مختلف نیز عبارتند از: Cl=507.92 > Na=324.72 > S=323.3 > Ca=122.86 > K=3.75. بررسی شاخص های محیطی تایید می-کند که شرایط اقلیمی و زمین شناسی به ویژه در نواحی مرکزی و جنوبی، سهم به سزایی در افزایش حجم ذرات معلق، سختی کل و فراوانی Na، Ca و S دارد. فعالیت های انسان زاد به خصوص پساب کارخانه صابون سازی خرمشهر را می توان موثرترین عامل افزایش غلظت Cl در مقاطع خرمشهر و آبادان برشمرد. ضریب بالای همبستگی (>9/0) عناصر قلیایی با سختی کل، نشان از رژیم کربناته آب پهنه کارون-اروند در بسیاری از مقاطع دارد که این امر نیز از بستر آهکی-تبخیری آن ناشی می شود. با وجود افینیته ی قوی فلزات قلیایی نظیر سدیم و پتاسیم به فسفات، ضریب همبستگی میان سدیم و پتاسیم با P2O5 به ترتیب 51/0- و 47/0- می باشد. ضریب بسیار بالای همبستگی (99/0) بین دو عنصر Na و Cl، احتمال منشا یکسان برای این عناصر را افزایش می دهد.