مریم گلی: گیاه شناسی، ترکیبات شیمیایی، خواص دارویی و درمانی

مریم گلی (Salvia limbata) گیاهی از خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است که دارای بیش از 900 گونه می باشد و در نقاط مختلفی از دنیا، پراکنده است. گونه هایی مثل S.urmiensis، S.sahendica، Salvia hypoleuca و S.persepolitana بومی ایران هستند. مطالعات زیادی در مورد گونه S.limbata انجام شده است و به خاطر اثرات درمانی آن به طور گسترده در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه حاوی ترکیبات متنوعی مانند؛ فلاونوئیدهای مختلف، تانن ها و ترپنوئید هایی مانند مونوترپن ها، دی ترپن ها، سرکویی ترپن ها Sesquiterpenoids و تترا ترپنوئید می باشد. از اثرات فارماکولوژیکی ترترپنوئید ها می توان به اثرات ضد دردی، ضد التهابی،کاهش دهنده فشارخون، آنتی اکسیدانتی، ضد میکروبی آن ها اشاره نمود. خواص ضد التهابی بارز ترپنوئیدهای مریم گلی سبب شده است با استفاده از عصاره این گیاه مولکول های داروئی قدرتمندی را برای درمان بیماری های التهابی مزمن مانند؛ روماتیسم، آسم، التهابات روده ای و تصلب شرائین و غیره طراحی و ساخته شوند. بعضی از دی و تری ترپن ها ضمن نفوذ در سیستم عصبی مرکزی بر عملکرد آن تاثیر می گذارند. مصرف عصاره های آبی و الکلی گل های گونه limbata مریم گلی در دوز mg / kg 1000 حد آستانه درد و تعداد پرش در سندروم قطع مرفین در موش سوری را در فاصله زمانی 30 دقیقه در مقایسه با گروه کنترل کاهش داده است.