بررسی آسیب پذیری آبخوان دشت همدان - بهار به نیترات

آلودگی های نقطه ای و غیرنقطه ای (شهری و کشاورزی) از علت های افت کیفیت آب های زیرزمینی می باشند. هدف از این تحقیق، بررسی وضعیت آلودگی نیترات در آب زیرزمینی و مدیریت مصرف در بخش آبیاری و شرب در دشت ممنوع شده ی همدان بهار است.
در این مطالعه با بررسی آمار و اطلاعات مربوط به 69 حلقه چاه در سال 1389 و با استفاده از نرم افزار ArcGIS9.3 و براساس استاندارد کالیفرنیا، میزان آلودگی به نیترات در آبیاری در دو دوره ی زمانی و طبق استاندارد EPA و نیز میزان آلودگی آب شرب و میزان DO، ارزیابی و پهنه بندی شدند.
مطابق نتایج، میانگین نیترات در خرداد و شهریور ماه سال مذکور، به ترتیب برابر با 14/ 12 و 13/ 15 میلی گرم برلیتر بر حسب یون نیتروژن و غلظت نیترات خرداد و شهریور به ترتیب در 17/ 99 درصد و 24/ 96 درصد از مساحت دشت، 5 تا 30 میلی گرم بر لیتر بر حسب یون نیتروژن بوده است. بالاترین میزان نقطه ای DO در شهریور ماه با مقدار 2/ 17 میلی گرم بر لیتر و در همان مکان در خرداد ماه 28/ 2 میلی گرم بر لیتر بوده است. ضمن اینکه در پهنه ی کلی آبخوان در شهریور ماه مناطقی با محدوده ی DO، 10- 5 میلی گرم بر لیتر حدود 81/ 4 درصد از مساحت آبخوان را شامل شده است.
آلوده ترین بخش ها، روستای یکن آباد، حومه ی شهر همدان و قسمت های مرکزی دشت به دلیل کوددهی زیاد، عبور فاضلاب شهری و وجود مراکز صنعتی می باشد. براساس استاندارد کالیفرنیا آلودگی آب آبیاری در محدود ه ی متوسط و طبق استاندارد شرب محدودیت شدید در مصرف آب وجوددارد.