تاثیر برنامه اصلاح شده «آموزش جایگزین پرخاشگری» بر خودکارآمدی نوجوانان مبتلاء به دیابت وابسته به انسولین

خودکارآمدی عامل حیاتی کنترل دیابت در نوجوانان مبتلا به دیابت وابسته به انسولین می باشد. واکنش های رفتاری منفی مانند پرخاشگری از جمله عوامل تاثیرگذار بر خودکارآمدی می باشد. بنابراین، بررسی مداخلاتی برای کاهش پرخاشگری و ارتقای خودکارآمدی آنان ضروری می باشد.

تعیین اثربخشی برنامه اصلاح شده آموزش جایگزین پرخاشگری بر خودکارآمدی نوجوانان مبتلا به دیابت وابسته به انسولین.

در این کارآزمایی بالینی 70 نوجوان دیابتی وابسته به انسولین مراجعه کننده به مرکز دیابت پارسیان مشهد در سال 1393 به طور تصادفی به دو گروه مداخله و شاهد تقسیم شدند. برنامه مداخله آموزشی که شامل سه بعد کنترل خشم، مهارت های اجتماعی و استدلال اخلاقی می باشد به مدت 6 جلسه 2-5/ 1 ساعته اجرا شد. فواصل جلسات از یکدیگر 5 روز بود؛ که در قالب گروه های 8 تا 10 نفره برگزار گردید. پرسشنامه استاندارد خودکارآمدی مدیریت دیابت وابسته به انسولین (Insulin Diabetes Management Self-efficacy Scale) قبل از مداخله و دو ماه پس از اتمام مداخله تکمیل گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 5/ 11 و آزمون های تی مستقل و تی زوجی تحلیل شد.

خودکارآمدی نوجوانان مبتلا به دیابت قبل از مداخله در دو گروه تفاوت معناداری نداشت؛ آزمون تی مستقل نشان داد در مرحله بعد از مداخله میانگین نمره خودکارآمدی شرکت کنندگان به طور معناداری در گروه مداخله (1/ 11±0/ 49) نسبت به شاهد (5/5±7/ 33) افزایش داشت (p<0.001).

برنامه اصلاح شده آموزش جایگزین پرخاشگری می تواند بر ارتقای خودکارآمدی نوجوانان مبتلا به دیابت وابسته به انسولین اثربخش باشد. اجرای این برنامه به عنوان بخشی از درمان و مراقبت جامع دیابت توصیه می شود.