بررسی پیامدها و عوامل موثر بر میزان وقوع جفت ماندگی در گاوهای هلشتاین استان اصفهان

این پژوهش دو هدف داشت: 1. بررسی عامل های موثر بر وقوع جفت ماندگی و پیامد تولیدی و تولیدمثلی ناشی از آن و 2. تخمین زیان مالی ناشی از یک مورد وقوع جفت ماندگی در گله های صنعتی گاو شیری استان اصفهان. برای این منظور از داده های مربوط به 59341 زایش که طی فروردین 1387 تا آذر1392 از چهار گاوداری صنعتی جمع آوری شده بود، استفاده شد. برای بررسی اثر عوامل موثر بر میزان وقوع جفت ماندگی از رگرسیون لجستیک و برای بررسی پیامد ناشی از هر مورد جفت ماندگی از مدل مختلط نرم افزار SAS استفاده شد. به منظور برآورد زیان مالی ناشی از جفت ماندگی، از یک مدل سازی زیست-اقتصادی استفاده شد. دامنه وقوع جفت ماندگی بین 9/7 تا 2/11 و میانگین آن 7/9 درصد بود. نتایج حاصل از آنالیز لجستیک نشان داد که سال، فصل و شکم زایش، سخت زایی، مرده زایی و دوقلوزایی بر وقوع جفت ماندگی اثر معنادار داشت (01/0P <). بیشترین نسبت بخت ابتلا به جفت ماندگی مربوط به گاوهای زایش 6 و بالاتر بود و در فصل بهار، دوقلوزایی، مرده زایی یا سخت زایی داشتند. جفت ماندگی اثر منفی و معناداری بر تولید شیر داشت، طوری در یک دوره شیردهی به ازای هر گاو 320 کیلوگرم تولید را کاهش داد (05/0P <)؛ ولی بر درصد چربی و پروتئین شیر تاثیری نداشت (05/0 < P). جفت ماندگی با افزایش روزهای باز (48/1 ± 55/11 روز) و تعداد تلقیح منجر به آبستنی (023/0 ± 17/0)، منجر به افت عملکرد تولیدمثلی شد (05/0P<). بر اساس اطلاعات اقتصادی سال 1391، خسارت ناشی از هر مورد وقوع جفت ماندگی به طور میانگین 6 میلیون ریال تخمین زده شد. نتایج این مطالعه می تواند در تجزیه و تحلیل های هزینه-فایده مربوط به راهکارهای مدیریتی در کنترل جفت ماندگی استفاده شود.