داستان انبیاء در کتاب مقدس و بازتاب آن در اشعار حسین منزوی

حسین منزوی (1325-1383) از برجسته ترین و تاثیرگذارترین غزل سرایان معاصر است که با خلاقیت و نوآوری خود، روح تازه ای در قالب غزل فارسی دمید و سبب تحول و اعتلای آن شد. از مشخصه های بارز غزل منزوی، بسامد زیاد صنعت تلمیح و تنوع فراوان آن است که منزوی از آن، در جهت خلق تصاویر بدیع و افزودن به زیبایی، ایجاز و عمق شعر استفاده کرده است. منزوی برای گریز از کاربرد تلمیحات تکراری، سعی می کند تلمیحات جدید و نادر به کار ببرد یا تلمیحات شعر کلاسیک را بازآفرینی نماید. حجم وسیعی از تلمیحات شعر منزوی را داستان پیامبران تشکیل می دهد و تنوع مایه های تلمیحی در حوزه ی داستان پیامبران، ناشی از وسعت اطلاعات منزوی در این زمینه است. یکی از خاستگاه های عمده ی تلمیحات منزوی به داستان پیامبران، علاوه بر قرآن و روایات اسلامی، کتاب مقدس (تورات و انجیل) است که نشان گر آشنایی منزوی با این کتاب است. برخی از این تلمیحات در شعر فارسی کم سابقه و گاه بی سابقه است؛ به گونه ای که درک و دریافت درست آن ها، مستلزم مراجعه به کتاب مقدس است و در نقدها و شرح هایی که بر اشعار منزوی نوشته شده، کمتر به این بخش از تلمیحات اشعار او پرداخته شده است. در این مقاله که به روش اسنادی و تحلیل محتوا انجام شده، کوشیده شده است با استناد به روایات تورات و انجیل، به توضیح و تبیین این قبیل تلمیحات پرداخته شود.