شناسایی رنگدانه لاجورد در نگاره های ایرانی با استفاده از روش های نشر پرتو ایکس القائی پروتون (PIXE) و میکروسکوپی نیروی اتمی (AFM)

در این پژوهش نوع و ترکیب رنگ آبی بکار رفته به همراه دلیل اصلی بروز لکه های سفید رنگ در نگاره های منتخب از کتاب مصور یوسف و زلیخا مورد مطالعه قرار گرفته است. جهت نیل به این هدف، نگاره های منتخب این کتاب توسط روش های نشر پرتو ایکس القائی پروتون (PIXE) و میکروسکوپی نیروی اتمی (AFM) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که رنگدانه موجود در این نواحی آبی رنگ عمدتا لاجورد می باشد. نتایج آزمایش ها همچنین وجود پرکننده های کربنات کلسیم و کربنات سرب را در نواحی مورد بررسی نشان دادند که وجود این پرکننده ها، دلیل عمده بروز لکه های سفید رنگ بر سطح نگاره می باشد. تصاویر میکروسکوپی نیروی اتمی نیز نشان دادند که انحلال کربنات کلسیم در محیط اسیدی باعث بهم پیوستن مجموعه های کوچک این نمک و در ادامه، راندن این لخته های بزرگ تر به سطح نگاره شده است.