مقایسه عوامل انگیزشی و موانع آموزش به بیمار از دیدگاه مدیران و پرسنل پرستاری

آموزش بیمار در بیمارستان کار دشواری است و موانع زیادی در مسیر آن وجود دارد. برای رسیدن به ملزومات آموزش به بیمار موثر، شناسایی موانع وانگیزه های آموزش به بیماراز دیدگاه افراد درگیر در فرآیند آموزش به بیمارضروری است.
این پژوهش یک مطالعه ی تحلیلی مقطعی است. جامعه ی پژوهش، 131 نفر از پرستاران و مدیران پرستاری شاغل در بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی بجنورد در سال 1393 می باشد که به صورت سر شماری و بر اساس معیارهای ورود انتخاب شده اند. روش گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه بود که از طریق دفتر مدیریت پرستاری در اختیار افرد قرار گرفت و پس از تکمیل آن به سوپروایزر آموزشی بیمارستان عودت داده شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بررسی عوامل انگیزشی پرستاران در ارتباط با بیمار و پرسشنامه شناسایی موانع آموزش به بیمار در سه بعد مرتبط با بیمار، مدیریت و پرستار بود. برای تجزیه تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS 20 استفاده شد.
از دیدگاه پرستاران عمده موانع آموزش به بیمار: کمبود آگاهی پرستاران در زمینه اصول آموزش به بیمار (9/ 71 درصد)، بی سوادی وکم سوادی بیماران (8/70 درصد)، عدم همکاری بیمار، عدم شناخت نیازآموزشی بیمار وکمبود نیروی انسانی پرستاری (7/66 درصد)،کمبود منابع آموزشی مکتوب (5/ 62 درصد)، عدم وجود برنامه ریزی منظم برای آموزش به بیمار (4/ 60 درصد)، وضعیت نامساعد عمومی بیمار و عدم وجود قوانین مدون در زمینه آموزش به بیمار (4/ 59 درصد) و از دیدگاه مدیران: کمبود آگاهی پرستاران در زمینه اصول آموزش به بیمار (1/ 97 درصد)، عدم همکاری بیمار(4/ 91 درصد)، وکمبود نیروی انسانی واختلاف جنس آموزش دهنده به بیمار (1/ 77 درصد)،ناتوانی بیمار برای مراقبت از خود (4/ 71 درصد)، کمبود وقت پرستاران (8/68 درصد)بی سوادی وکم سوادی بیماران(6/ 68 درصد)،عدم پذیرش آموزش توسط بیمار(60 درصد)، کمبود بودجه برای آموزش بیمار (3/54 درصد) بیان گردید. از دیدگاه پرستاران عمده عوامل انگیزشی آموزش به بیمار: وجدان کاری(9 /46 درصد)،شناخت وقدردانی از جانب مسئولین(8/ 43)،حقوق ودستمزد(7 /42 درصد) و از دیدگاه مدیران پیشرفت وارتقای شغلی(9/ 42 درصد)،علاقه به کار، نظارت وسرپرستی از جانب مسئولین (1/ 37 درصد) بیان گردید. همچنین بین برخی متغیر های دموگرافیک با برخی موانع وعوامل انگیرشی ارتباط معنی داری وجود داشت.
پرستاران و مدیران پرستاری در مورد اصلی ترین موانع مرتبط با بیمار و مرتبط با پرستاردیدگاه های مشترکی داشتند. ولی در مورداصلی ترین موانع مرتبط با مدیریت اختلاف نظرداشتند. با توجه به هزینه –اثر بخش بودن آموزش به بیمار ضروری است مسئولین امر با اتخاذ تدابیری همچون اختصاص بودجه کافی به امر آموزش که سبب برگزاری کلاس های آموزشی و جذب تعداد کافی نیروی پرستاری و برنامه ریزی موثر و نظارت تشویق مناسب پرستاران می گردد؛ در جهت رفع موانع آموزش به بیمار اقدام کنند.