ارزیابی پیام های هشداری بهداشتی روی پاکت های سیگار از نظر افراد سیگاری

درج پیام های هشداری روی پاکت های سیگار یکی از روش های جهانی برای افزایش آگاهی افراد سیگاری از مخاطرات مصرف سیگار است. تاثیر پیام های هشداری بهداشتی روی پاکت های سیگار به اندازه، موقعیت و طرح آن ها بستگی دارد. هدف این مطالعه ارزیابی پیام ها و مقایسه انواع پیام های موجود از دیدگاه افراد سیگاری بود.
این پژوهش مقطعی روی 300 نفر از افراد سیگاری شهر بندرعباس در سال 1393 انجام شد. افراد مورد مطالعه به صورت تصادفی از 10 منطقه شهری انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه ای شامل مشخصات دموگرافیک، کیفیت پیام ها (ساختار نوشتاری و تصویری) و مقایسه تاثیر انواع پیام های موجود از نظر افراد سیگاری بود. داده های جمع آوری شده با نرم افزار SPSS 19 و آزمون های توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
میانگین سنی افراد مورد مطالعه 8/ 36 سال با انحراف معیار 9/9 و دامنه 18 تا 70 سال بود. تعداد زیادی از افراد مورد مطالعه، سابقه مصرف زیر 10 سال و مقدار مصرف بین 20-10 نخ روزانه داشتند. از نظر تحصیلات در بین افراد مورد مطالعه تعداد افراد دارای تحصیلات دیپلم بیشتر (3/ 41%) بود. به طور کلی فقط ارزیابی 19% افراد از کیفیت پیام ها (تمامی موارد مطرح شده در مورد کیفیت) در حد خوب بود و بیش از 80%، ارزیابی ضعیف و متوسط از کیفیت پیام ها داشتند. مقایسه سه پیام هشداری نشان داد که پیام سوم (توصیف مرگ، زندگی با تصویر ریه بیمار و ریه سالم) از نظر افراد سیگاری، تاثیر بیشتری داشت.
طراحان پیام ها باید در مورد ساختار پیام های هشداری روی پاکت های سیگار مثل طرح، اندازه و تصویر پیام ها تجدید نظر کنند و مواردی همچون تکراری بودن تصویر پیام، جلب توجه کم پیام نسبت به جذابیت مارک سیگار اصلاح شود. تعداد و تنوع پیام های هشداری محدود می باشد و نیاز است پیام های بیشتری با تصاویر هشداری متفاوت روی پاکت های سیگار درج شود.