مطالعه و بررسی تاثیرات شرایط اقلیمی بر جایگاه و نقش دین در نظام قشربندی ایران باستان

حیات اجتماعی- اقتصادی بشر مراحل و تکامل تاریخی را از ابتدا تا کنون طی کرده و بسیاری از مناسبات و روابط انسانی امروزه، ماحصل گذشته ی تاریخی آن بوده و شناخت مکانیسم و دینامیسم این روابط تاریخی، بهتر می تواند مناسبات و رفتار انسانی در حال حاضر را تبیین کند. ایران باستان یکی از برهه های زمانی- تاریخی جامعه ایران بوده که دارای نظام اجتماعی و مناسبات انسانی خاص خود بوده که بر اساس اسناد و متون می توان رد پای تاثیرات شرایط اقلیمی و طبیعت را در برسازی این نظام و مناسبات پی گیری کرد. بر اساس اسناد موجود یکی از طبقات مهم در لایه های بالایی هرم قشربندی ایران باستان، روحانیون، کاهنان و موبدان بودند که مزایا و امکانات زیادی را در نظام تقسیم کار به خود اختصاص می دادند. در این تحقیق با استفاده از روش استنادی و با مطالعه اسناد و متون موجود در زمینه زندگی اجتماعی – اقتصادی ایران باستان به بررسی تاثیرات شرایط اقلیمی بر جایگاه و نقش دین در این نظام سلسله مراتبی پرداخته و این نتایج بدست آمد: اقتصاد شبانی و کشاورزی به عنوان اقتصاد معیشتی ایران باستان، در ارتباط تنگاتنگ با طبیعت و محیط طبیعی و شرایط اقلیمی بوده و به همین جهت انواع الهه هایی که مردم می پرستیدند به نحوی در ارتباط با محیط طبیعی برسلخت اجتماعی شده است. روحانیون یا موبدان یا مغ ها به عنوان رهبران دینی و متولیان این الهه ها و برگزارکنندگان مراسم و آئیین های دینی، همیشه به عنوان یکی از اشغال کنندگان قسمت های بالایی هرم قشربندی این جوامع بوده و به تبع آن از مزایای و امکانات جامعه به صورت نابرابرانه بهره برده اند. مهمترین وظایف و کارکردهای روحانیون در نظام تقسیم کار ایران باستان عبارت بود از اجرای امور کشوری و لشکری، برگزاری آیین های دینی، راوی و کاتب داستان های کهن، مرجعیت علمی. موبد موبدان غیر قدرت دینی و هدایت معنوی در عزل و نصب پادشاه نیز دست داشتند.