بررسی مدارا، تساهل و تسامح در قصاید ناصر خسرو

جامعه بشری از آغاز تا به امروز گرفتار جنگ، کشتار، خشونت و قربانی نزاع های مختلف قومی، دینی و سیاسی بوده است. یک سویه نگری های انجام گرفته، نبود مدارا، تساهل و تسامح در نابودی سرمایه های انسانی، فرهنگی و اجتماعی، نقش اصلی را داشته است. مدارا و تحمل یکی از حلقه های مغفول مانده اخلاقیات در تاریخ اجتماعی بسیاری از ملل جهان است. شناخت و بازنگری آرای گذشتگان در متون ادبی به عنوان آینه و سامان دهنده جامعه می تواند ما را در کاهش یا حل چالش های فرارو در عرصه های داخلی و خارجی کمک کند. نویسندگان مقاله درصددند تا تحمل و مدارا را به عنوان یکی از الگوهای اخلاق اجتماعی در قصاید حکیم ناصرخسرو قبادیانی بررسی و تحلیل کنند. یافته های پژوهش نشان می دهد که موضوع مدارا، به شکل های گوناگون از سوی شاعر خرد به تصویر کشیده شده است. علی رغم سفارش های این شاعر به رعایت تحمل و مدارا، به علت غلبه تعصب، تحجر، جزم اندیشی و... گسترش آن در جامعه عصر ناصرخسرو، امکان پذیر نبوده است و سرانجام کار شاعر به حذف، راندن و تاراندن انجامیده است.