جایگاه حقوقی رسات رسانه ها

مقاله حاضر به بررسی پاره ای از قوانین ملی و بین المللی در زمینه حدود و اختیارات وسایل ارتباط جمعی و برخی تاثیرات آموزه های دینی بر کارکرد رسانه ها می پردازد.
در بخش اول پس از تشریح نظریه هنجاری رسانه ها لزوم سازگاری آنها با ارزش های خاص هر جامعه در دو حوزه علوم ارتباطات و حقوق بررسی شده است.
به نظر نویسنده، ابداع نظریه بی طرفی ذاتی رسانه ها نسبت به ارائه اخبار و اطلاعات مشکوک و دارای انگیزه های سیاسی است زیرا هدفمند بودن فعالیت های رسانه ای و تلاش برای ایجاد نظام فکری و ارزشی از وظایفی است که در علوم ارتباطات بر آن تاکید شده است. همان گونه که مخاطبان برای گزینش رسانه مورد علاقه و رضایت خویش ذی حق هستند، رسانه ها نیز حق دارند برای اشاعه و انتشار افکار و اطلاعات مورد قبول خود تلاش کنند.
همچنین وظیفه «آموزش» و «رهبری و راهنمایی» افراد جامعه، رسالت مند بودن فعالیت رسانه ها را تایید می کند.
در حقوق ایران نیز قانونگذاران، مسئولیت اجتماعی و الهی برای رسانه ها قائل شده و متذکر شده اند که رسانه جمهوری اسلامی باید در خدمت اشاعه فرهنگ اسلامی، برخورد سالم اندیشه ها، ارائه آگاهی های مکتبی، سیاسی و اجتماعی، ایجاد احساس مسئولیت، امید و اعتماد در مردم، افشای توطئه های دشمنان داخلی و خارجی و فراهم آوردن زمینه رشد انسان تا مرحله خلیفه الهی باشند. از دیدگاه قانون اساسی آزادی رسانه ها تا جایی پذیرفته می شود که در چهارچوب قابل قبول شرعی باشد. از سوی دیگر امام خمینی، رسانه ها را معلم جامعه و انتشاردهنده تقوا می دانند.
در بخش دوم مقاله، تاثیر دین بر محتوا و کارکرد رسانه ها مورد بررسی قرار گرفته است. در این بخش نویسنده ثابت می کند که التزام به آموزه های اخلاقی و دینی، مسئولیت زا و موجب پیدایش تعهداتی است که به تحرک بیشتر رسانه ها می انجامد.
عدالت طلبی، امر به معروف، نهی از منکر، دفاع از ستمدیدگان و نصیحت و خیرخواهی برای مؤمنان و ائمه مسلمین به رسانه ها و خبرنگاران متعهد اجازه سکوت و مماشات نمی دهد بلکه جستجو، تبلیغ، فریاد و تشویق جامعه به اقدام را وظیفه حتمی آنان می داند