بررسی اپیدمیولوژیک عوامل خطر اصلی سکته های مغزی در بیماران مراجعه کننده به بیمارستان فرشچیان همدان در سال 1393

سکته مغزی سومین علت شایع مرگ در کشورهای توسعه یافته و شایع ترین بیماری ناتوان کننده نورولوژیک است. امروزه عوامل خطر متعددی برای سکته مغزی شناخته شده است، شیوه زندگی و عوامل خطری نظیر پرفشاری خون و دیابت که در فرهنگ ها و کشورهای مختلف متفاوت است. این مطالعه با هدف تعیین فراوانی سکته های مغزی و عوامل خطر اصلی آنها در بیماران مراجعه کننده به بیمارستان فرشچیان شهر همدان در سال 1393 طراحی شد.
در این مطالعه توصیفی مقطعی پرونده های 684 بیمار بستری در بخش نورولوژی بیمارستان فرشچیان شهر همدان که برای آنان تشخیص سکته مغزی بر اساس علایم بالینی و CT اسکن در طی سال 1393 گذاشته شده بود، بررسی گردید. اطلاعات آنان در جهت تکمیل چک لیست تدوین شده نظیر سن، جنس و محل زندگی و نیز نوع سکته مغزی و عوامل خطر اصلی آن شامل سابقه ابتلا به سکته مغزی در گذشته، پرفشاری خون، دیابت ملیتوس، مصرف سیگار، دیس لیپیدمی و سابقه ابتلا به بیماری های قلبی استخراج گردید. داده های مربوطه پس از گردآوری با نرم افزار 16 SPSS و آزمون های آماری مربوطه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
از بین 684 بیمار، 355 نفر (51.90%) مرد و 329 نفر (48.10%) زن بودند که 547 نفر (79.97%) سکته مغزی ایسکمیک و 137 نفر (20.03%) سکته مغزی هموراژیک داشتند. میانگین سنی زنان با 67.83 سال به صورت معنی داری بیشتر از مردان با 64.18 سال بود (0.0002=P) که در کل گروه سنی 60 تا 69 سال با 68/29 درصد بیشترین فراوانی را داشت. 396 نفر (57.89%) شهرنشین و 288 نفر (42.11%) ساکن روستا بودند. 245 نفر (35.82%) سکته مغزی قبلی داشتند و 294 نفر (42.98%) سابقه ای از سکته مغزی خانوادگی را می دادند. فراوان ترین عوامل خطر به ترتیب پرفشاری خون با 24/54%، بیماری های قلبی با 38/35%، مصرف سیگار با 29.68%، دیابت نوع 2 با 19.01% و دیس لپیدمی با 18.42% بود. بین بیماری قلبی و شهرنشینی ارتباط آماری معنی داری وجود داشت (0.02=P) و در سکته مغزی هموراژیک شیوع فشار خون بالا به صورتمعنی داری بیش از سکته مغزی ایسکمیک بود (0.009=P). پرفشاری خون (0.006=P)، داشتن سابقه خانوادگی سکته مغزی (0.00001=P) و بیماری های قلبی (0.01=P) در بیماران با حمله ی مجدد به طور معنی داری بیشتر بود.
نتیجه نهایی: این مطالعه نشان داد که زنان در سنین بالاتری نسبت به مردان به سکته مغزی مبتلا می شوند و سن بیشترین فراوانی سکته مغزی حدودا یک دهه پایین تر است. از بین عوامل خطر شایع، بیماری قلبی در جمعیت شهری بالاتر است و شیوع پرفشاری خون در انواع هموراژیک بیش از ایسکمیک است. همچنین پرفشاری خون، داشتن سابقه خانوادگی سکته مغزی و بیماری های قلبی در بیماران با حمله ی مجدد بیشتر می باشد.