بررسی چالش ها، مسائل و راهکارهای توسعه منابع طبیعی در استان مرکزی

در برنامه های توسعه کشور، کشاورزی محور توسعه اقتصادی است و بیشترین بهره وری نیروی کار و ارزش افزوده به ازای هر واحد سرمایه گذاری، اختصاص به بخش کشاورزی دارد. در این میان، زیربخش منابع طبیعی به واسطه وابستگی امنیت غذایی کشور به آن مورد توجه ویژه است. این زیربخش در استان مرکزی با حدود 9/1 میلیون هکتار از جایگاه اقتصادی مهمی برخوردار است، ولی برخی چالش ها و مسائل مانع از بهره برداری کامل از ظرفیت های آن شده است. تحقیق حاضر که با هدف شناخت این چالش ها و مسائل و راهکارهای مرتفع ساختن آنها صورت گرفته، از نوع توصیفی و همبستگی است. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی گردآوری شده است و جامعه آماری آن شامل مدیران، کارشناسان و مروجین واحدهای سازمانی جنگل، مرتع و آبخیزداری سازمان جهادکشاورزی استان مرکزی است. حجم نمونه کارشناسان و مروجین با استفاده از فرمول کوکران و به صورت تصادفی تعیین گردیده است. مدیران نیز به صورت سرشماری تعیین گردیدند، که تعداد آنها 101 نفر شد و ابزار این تحقیق پرسشنامه ای بود. یافته های تحقیق نشان داد، که چالش ها و مسائل درونی بیش از چالش ها و مسائل برونی مانع توسعه مطلوب منابع طبیعی استان مرکزی شده است. مهمترین چالش و مسئله درونی بهره برداری های بی رویه از جنگل ها و مراتع و عدم رعایت زمان مناسب چرا در مراتع و پایین بودن سطح اطلاعات عمومی و فرهنگ مردم و بهره برداران در ارتباط با اهمیت و ارزش منابع طبیعی می باشد. از طرف دیگر، نتایج آزمون تحلیل عاملی چالش ها و مسائل توسعه منابع طبیعی نشان می دهد، که ابهامات و ضعف قوانین و مقررات بهره برداری و فرایند آگاهی رسانی9/42 درصد واریانس مشترک بین عامل اول و سایر متغیر ها را تبیین کرده و تاثیر گذارترین عامل در تبیین چالش ها و مسائل منابع طبیعی استان مرکزی می باشد.