مقایسه عملکرد فروکتان های ارقام خارجی و توده های بومی کاسنی و بهینه سازی روش استخراج به روش سطح پاسخ (RSM)

گیاه کاسنی به عنوان یکی از منابع اصلی تولید اینولین در سطح صنعتی- تجاری شناخته شده است. میزان اینولین گیاه و ویژگی های عملکردی آن به ژنتیک گیاه، مبدا، شرایط اکولوژیکی رشد، زمان برداشت، روش استخراج و فرآیند های پس از استخراج بستگی دارد. در این تحقیق میزان عملکرد اینولین توده های بومی ایران و ارقام خارجی کاسنی که در منطقه کرج کشت شدند، مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که عملکرد اینولین توده های بومی ایران نسبتا پایین بوده و ارقام خارجی بیشترین مقدار اینولین و وزن ریشه (وزن تر) در واحد سطح را نشان دادند. با توجه به اختلاف معنی دار وزن ریشه و میزان اینولین در ارقام مورد آزمایش، رقم خارجی ارکیس، به منظور دستیابی به شرایط بهینه استخراج فروکتان های نوع اینولین، انتخاب گردید و با استفاده از متدولوژی رویه سطح پاسخ و طرح مرکب مرکزی تاثیر متغیرهای مستقل زمان (20- 60 دقیقه)، دما (50- 80 درجه سانتی گراد) و نسبت آب به ماده جامد (1: 5 -12:1) بر راندمان استخراج بررسی شد. بر اساس نتایج بدست آمده در این پژوهش موثر ترین فاکتور ها بر راندمان استخراج اینولین، دما و نسبت آب به ماده جامد بودند و زمان اثر کمتری بر راندمان استخراج داشت.