مقایسه ویژگی های جمعیتی مناطق مرزی و غیرمرزی و تبعات امنیتی آن

این مقاله به مقایسه ویژگی های جمعیت شناختی مناطق مرزی با مناطق غیرمرزی می پردازد. شاخص های جمعیت شناسی چون رشد و تراکم جمعیت، الگوهای مهاجرتی، ترکیب جمعیتی مناطق مرزی طی دوره 1390- 1365 مورد تحلیل جمعیت شناختی قرار گرفته و به منظور شناسایی مسائل و چالش های امنیتی ناشی از این تغییرات جمعیتی با مناطق غیرمرزی مقایسه شده است. روش تحقیق تحلیل ثانویه داده های سرشماری است و از اطلاعات و داده های سرشماری کشور طی دوره 1390- 1365 استفاده شده است. نتایج نشان می دهد؛ به طور کلی جمعیت در محیط ملی ایران، پیرامون گریز (مرزگریز) و تمرکزگراست، این همان مساله ای است که از نظر جمعیت شناسی سیاسی زمینه ساز مسائل و چالش های امنیتی در بلندمدت می شود. پیرامون گریزی جمعیت در ایران موجب شده است که تراکم نسبی جمعیتی در برخی از مناطق مرزی به شدت کاهش یابد و این مناطق با مساله کم جمعیتی مواجه شوند. کمی جمعیت در مناطق مرزی نه تنها امنیت مرزها را کاهش می دهد، بلکه قدرت بازدارندگی نظامی در برخی از مرزهای کشور را به شدت کاهش خواهد داد. از سویی، مرکزگرایی جمعیتی در ایران باعث شده کارائی کنترل جرائم و ناهنجاری های شهری به ویژه در کلان شهرها کاهش یابد، هم چنین بیش تراکمی جمعیت در شهرها میزان خطر و شدت آسیب پذیری جمعیتی در مقابل تهاجمات هوایی احتمالی خارجی را زیاد می نماید. با امعان نظر در یافته های تحقیق، برای ارتقاء امنیت ملی و مرزی به طور مشخص پیشنهاد می شود؛ سیاست های بازتوزیع جمعیت به منظور بهینه سازی تراکم و ترکیب جمعیت در مناطق مرزی صورت گیرد، این سیاست ها مستلزم سیاست های پیش ران از جمله سیاست تمرکززدایی صنعتی، آموزشی و شغلی است.