امکان سنجی بررسی انقلاب اسلامی ایران بر پایه نظریه جامعه شناسی پیر بوردیو

نظریه جامعه شناختی بوردیو نظریه ای است که اساسا برای تبیین منازعات در حوزه ها یا میدان های مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی جامعه ارائه شده و از این رو برای تبیین زوایایی از پدیده انقلاب در جامعه مناسبت دارد. در مقاله حاضر سعی می شود به یاری استفاده از مفاهیم اصلی نظریه جامعه شناسی بوردیو تا حدی تحولات مقطع 57-1342 تبیین گردد. روش مورد استفاده مقاله طبعا روش بوردیو یعنی ساختارگرایی تکوینی خواهد بود. در انتها نتیجه گرفته می شود که با توجه به ماهیت فرهنگی انقلاب اسلامی، نظریه بوردیو که عمدتا نظریه ای با اولویت مفاهیم فرهنگی همچون سرمایه فرهنگی و منش از یک سو و مرتبط بودن حوزه های مختلف حیات اجتماعی با یکدیگر است، تفسیر جدیدی از برخی دلایل و علل انقلاب در اختیار ما قرار دهد. به یاری این نظریه، می توان نحوه تبدیل شدن سرمایه فرهنگی روحانیت به سرمایه اقتصادی و در نتیجه حمایت مالی و سازمانی بازار از انقلابیون را توضیح داد. این نظریه می تواند برای تبیین منازعات بین دو گونه مختلف از منش ها یا عادت واره ها (غربی در برابر اسلامی- ایرانی) در جامعه ای در حال گذار و تاثیرات آن بر گفتمان بومی گرایی این دوره را تبیین کند. همچنین، مفهوم خشونت نمادین در برابر خشونت فیزیکی بوردیو می تواند یکی دیگر از علل ضعف قدرت حاکم در برابر مخالفان خود را که از توان و ذخایر نمادین قوی تری برای بسیج توده ها برخوردار بودند را تبیین کند.