تاثیر تراکم گیاهی و سوپرجاذب معدنی (زئولیت) بر خصوصیات مرفولوژیک ماش (Vigna radiate L.) رقم پرتو در منطقه ورامین

به منظور بررسی تاثیر تراکم بوته و سوپر جاذب زئولیت بر خصوصیات مرفولوژیک و فیزیولوزیک ماش، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا در سال 1393-1392 انجام شد. عامل اول تراکم بوته در چهار سطح شامل 30، 40، 50 و 60 بوته در متر مربع و عامل دوم زئولیت در چهار سطح شامل عدم مصرف (شاهد)، 10، 15 و 20 تن در هکتار بود. نتایج نشان داد تراکم بوته در سطح احتمال یک درصد کلیه صفات مورد مطالعه را تحت تاثیر قرار داد، اما زئولیت در سطح احتمال پنج درصد بر ارتفاع بوته و در سطح احتمال یک درصد بر تعداد شاخه فرعی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت معنی دار شد. اثر متقابل تراکم بوته و زئولیت، بر صفات فوق الذکر تاثیر معنی داری نداشت. بر اساس نتایج مقایسه میانگین، تراکم 40 بوته در متر مربع بیش ترین تاثیر را بر صفات ارتفاع بوته با cm 63/51، تعداد شاخه فرعی با 93/4 عدد، وزن هزار دانه با 04/44 گرم، عملکرد دانه با 41/2300 و عملکرد بیولوژیک با 93/9154 کیلو گرم در هکتار داشت. همچنین کاربرد زئولیت موجب افزایش خصوصیات مرفولوژیک و فیزیولوژیک ماش گردید، به طوری که بیش ترین اثر مثبت در تیمار 15 تن در هکتار بر صفات ارتفاع بوته با cm 53/48، تعداد شاخه فرعی با 65/4 عدد، تعداد دانه در بوته با 65/28 عدد، تعداد دانه در غلاف با 35/7 عدد، عملکرد دانه با 2/2383، عملکرد بیولوژیک با 12/8785 کیلو گرم در هکتار و شاخص برداشت با 23/27 درصد مشاهده گردید. با توجه به نتایج به دست آمده می توان استنباط کرد که بهترین تراکم 40 بوته در متر مربع به همراه 15 تن در هکتار زئولیت برای گیاه ماش می باشد.