ارزیابی ریسک غیر سرطانی فلزات سنگین سرب، روی و کروم در منابع آب آشامیدنی شهر همدان در زمستان 1393

فلزات سنگین از مضرترین آلاینده های موجود در منابع آب آشامیدنی هستند که دلیل آسیب های جدی در سیستم متابولیکی، فیزیولوژیکی و ساختاری بدن به شمار می روند. فعالیت های صنعتی مثل نشت فاضلاب های صنعتی، ذخیره سازی و دفع نادرست زباله های صنعتی همچنین فرسودگی شبکه توزیع و شبکه خانگی می تواند باعث منتشر شدن فلزات سنگین در آب آشامیدنی گردد. بنابراین، سنجش میزان این عناصر در نقطه مصرف ضروری می باشد و بهمین منظور این مطالعه با هدف تعیین ریسک غیر سرطانی فلزات سنگین سرب، روی و کروم در منابع آب آشامیدنی شهر همدان در زمستان 1393 انجام گرفت.
مطالعه حاضر، بصورت توصیفی مقطعی و روش نمونه برداری بصورت طبقه ای بود. سنجش غلظت نمونه ها توسط دستگاه جذب اتمی مدل (Perkin Elmer، AAS-PEA-700) انجام شد و جهت برآورد میزان مواجهه مقطعی و توصیف خطرات از روش US EPA استفاده گردید.
آزمایشات نشان دادکه میانگین غلظت سرب، کروم و روی به ترتیب در نقاط مصرف با منابع آب سطحی 927/10، 246/2 و 604/1305و زیر زمینی 301/19 ،085/11و 709/1613و مخلوط 085/20، 563/11و 844/1299میکرو گرم بر لیتر می باشد. میانگین شاخص ریسک مواجهه مقطعی سرب، برای تمامی گروه های سنی ریسکی نشان نداد. از نظر روی و کروم در دو گروه سنی زیر یکماه و 3-1 ماه، 31/7 درصد از نمونه ها دارای ریسک بودند و میزان مواجهه روی و کروم به ترتیب بالاتر از 3/0و mg/kg.day 003/0 بود.
نتیجه نهایی: 46/41 درصد از نمونه های آب آشامیدنی شهر همدان دارای غلظت سرب بالاتر از حد استاندارد WHO و موسسه استاندارد تحقیقات صنعتی ایران و 02/39 درصد از نمونه ها دارای غلظتی بالاتر از حد استاندارد EPA داشتند که هیچ کدام از نمونه ها دارای ریسک مقطعی برای کودکان و بزرگسالان نبودند. با وجود اینکه مقدار کروم و روی زیر حد استاندارد بود ولی به دلیل پتانسیل بالای بیماریزایی آنها ریسک را در دو گروه سنی زیر یکماه و 3-1 ماه نشان داد، در نتیجه غلظت زیر حد استاندارد نمی تواند تضمینی برای عدم وجود ریسک باشد.