تحلیل ارتباط ویژگی های فنولوژیک، مورفولوژیک و عملکرد دانه در ژنوتیپ های چهار گونه جنس براسیکا در شرایط تنش و عدم تنش خشکی

در این بررسی 36 ژنوتیپ کلزا از هفت گونه مختلف Brassica napus، B. rapa، B. oleracea، B. juncea، B. carinata، B. nigra و B. friticulosa در شرایط عدم تنش، تنش متوسط و تنش شدید خشکی در سال زراعی 91 - 1390 در دانشگاه صنعتی اصفهان ارزیابی شده و روابط بین صفات مختلف آنها مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تنوع بالایی بین ژنوتیپ ها برای اکثر صفات مورد مطالعه وجود داشت. اثر متقابل رقم و محیط برای اکثر صفات معنی دار مشاهده شد که حاکی از واکنش متفاوت ژنوتیپ ها به شرایط رطوبتی بود. نتایج همبستگی برای سه گونه Brassica napus، B. rapa و B. oleracea در سه سطح شرایط رطوبتی جداگانه انجام شد. اگرچه نتایج همبستگی منحصر به گونه نیز مشاهده شد، ولی در مجموع عملکرد دانه با صفات تعداد غلاف در بوته و وزن هزار دانه در همه گونه ها و محیط های رطوبتی همبستگی مثبت و معنی داری داشت. نتایج رگرسیون گام به گام نیز در بین گونه ها و تحت شرایط رطوبتی مختلف متفاوت بود. تاثیر اجزای عملکرد در تجزیه مسیر برای هرگونه کاملا متفاوت از گونه دیگری مشاهده شد. به طوری که در شرایط عدم تنش بیشترین اثر مستقیم بر عملکرد دانه را صفت طول غلاف برای گونه B. napus و صفت تعداد غلاف در بوته برای گونه های B. rapa و B. oleracea نشان داد. این نتایج نشان می دهد که در هر گونه بایستی از استراتژی انتخاب متفاوتی برای بهبود غیرمستقیم عملکرد دانه استفاده کرد.