بررسی تاثیر اقتصاد زیرزمینی بر واردات دارو در ایران

دارو به عنوان یک کالای استراتژیک، ارتباط مستقیم با سلامت و بهداشت جوامع دارد. سیاست گذاری در زمینه تامین نیازهای دارویی بخش سلامت کشور وابسته به تعیین اثر عوامل مختلف موثر بر تولید ، واردات و مصرف دارو است. واردات دارو طبق ادبیات اقتصادی مانند واردات هر کالای دیگر می تواند تابعی از درآمد ملی و نرخ ارز در نظر گرفته شود. یکی از عواملی که بر واردات دارو تاثیرگذار است، فعالیت های اقتصادی زیرزمینی مرتبط با آن مثل قاچاق دارو و بازارهای غیررسمی است.
در این مطالعه با بهره گیری از رویکرد منطق فازی و با استفاده از نرم افزارMatlab نسخه 2012، حجم اقتصاد زیرزمینی برآورد گردید و سپس با تصریحیک مدل واردات برای اقلام دارویی، اثر اقتصاد زیرزمینی بر تقاضای واردات دارو در ایران در دوره 90-1350 با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی و توسط نرم افزار Eviews نسخه 6 مورد بررسی قرار گرفت.
اولا سهم اقتصاد زیرزمینی در تولید ناخالص داخلی در طول دوره مورد بررسی پر نوسان و ثانیا اثر اقتصاد زیرزمینی بر تقاضای واردات اقلام دارویی در ایران منفی و غیرمعنادار بود.
معنادار نبودن اثر حجم اقتصاد زیرزمینی بر واردات دارو در کشور بیانگر این است که علی رغم ضرورت توجه به پدیده قاچاق و بازارهای پنهان و غیر رسمی دارو در امر سیاست گذاری، تصمیم گیری بخش سلامت در حوزه واردات دارو بدون توجه به این عامل مهم صورت پذیرفته است.