عکس العمل صفات فیزیولوژیکی و عملکرد ژنوتیپ های لوبیا قرمز (Phaseolus vulgaris L) تحت تاثیر قطع آبیاری در مراحل مختلف رشدی

کمبود آب و کاهش تدریجی منابع آبی در دسترس، از عوامل محدود کننده تولید گیاهان زراعی می باشند. به منظور بررسی اثر قطع آبیاری بر برخی ویژگی های فیزیولوژیک و عملکرد ژنوتیپ های لوبیا قرمز آزمایشی به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1393 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سطوح آبیاری: آبیاری کامل (شاهد)، قطع آبیاری در مرحله گلدهی و قطع آبیاری در مرحله نیام دهی و فاکتور فرعی شامل سه رقم و ژنوتیپ لوبیا قرمز به نام های درخشان و گلی و ژنوتیپ D81083 بودند. نتایج نشان دادند که قطع آبیاری در مراحل گلدهی و نیام دهی بر صفات عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، شاخص برداشت، تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در نیام و میزان آب از دست رفته برگ معنی دار بود. در بررسی اثر متقابل تنش × ژنوتیپ ها، بیشترین عملکرد دانه (4415.30 کیلوگرم در هکتار) در رقم گلی و در تیمار آبیاری کامل (شاهد) مشاهده شد. تنش کم آبی در مرحله گلدهی عملکرد دانه را به طور معنی داری کاهش داد و در بین ژنوتیپ های مورد بررسی، D81083 کمترین میزان افت عملکرد (معادل 60 درصد) را در مرحله قطع آبیاری در گلدهی داشت. در بررسی اجزای عملکرد مشخص شد تعداد دانه در نیام در تیمار قطع آبیاری در مرحله گلدهی کاهش یافته است. کاهش تعداد دانه در نیام رقم درخشان (38 درصد) بیشتر از بقیه ژنوتیپ ها بود. با توجه به نتایج این آزمایش به نظر می رسد که ژنوتیپ های لوبیا در مرحله گلدهی نسبت به تنش کم آبی حساسیت بیشتری دارند در عین حال، ژنوتیپ D81083 و رقم گلی در مجموع نسبت به رقم درخشان از نظر تولید در شرایط کم آبی برتر بودند.