ارزیابی تغییر کاربری اراضی شهری در جهت ناپایداری توسعه سکونتگاه های شهری (مطالعه موردی: باغشهر مراغه طی سال های 1380 تا 1390)

برنامه ریزی کاربری زمین، به چگونگی استفاده، توزیع و حفاظت اراضی اطلاق می شود. این نوع برنامه ریزی ازدیدگاه های متفاوتی می تواند مورد توجه قرار گیرد، ازجمله، دیدگاه توسعه پایدار یکی از مقبولترین دیدگاه های نگرش به کاربری اراضی می باشد. در این پژوهش سعی بر آن است که تغییر کاربری های اراضی شهری مراغه از منظر توسعه پایدار مورد مطالعه و سنجش قرار گرفته و میزان هماهنگی و یا عدم هماهنگی آن با این نوع توسعه در طی ده سال گذشته (1380- 1390) مورد مطالعه قرار گیرد. برای رسیدن به این هدف در این مقاله از روش توصیفی- تحلیلی و مطالعات اسنادی بهره گرفته شده است. تمامی داده های این پژوهش مستند بوده و شامل مصوبات تغییر کاربری اراضی توسط کمسیون ماده 5 استان آذربایجان شرقی برای شهر مراغه در طی دوره مورد مطالعه می باشد. حاصل این مطالعه نشانگر برخی از ناهماهنگی ها در برخی معیارهای توسعه پایدار بوده و حرکتی غیر پایدار و در جهت تخریب فضاهای سبز، در جریان مصوبات مربوط به تغییر کاربری ها را نشان می دهد. نتایج حاصل از بررسی ها نشان می دهد پرونده های ارجایی شهر مراغه به کمیسیون ماده 5 بسیار قابل توجه است و بیشتر موارد در جهت منافع درخواست کننده و شهرداری به تصویب رسیده است و در نظر نگرفتن پایداری شهری و مشکلات کالبدی و زیستی آن زمینه ساز مسائل و مشکلاتی شده است. از جمله اینکه بیشترین تعداد پرونده های مورد بررسی در جهت تغییرکاربری های باغات و فضاهای سبز شهری، بدون در نظر گرفتن دید سیستمی و همه جانبه نگر در کلیت شهر و عدم توجه به مسائل اجتماعی، فرهنگی شهر بوده است. این عامل همچنین باعث عدم تعادل در نظام کاربری اراضی شهری شده و اثرات مخربی در برنامه ریزی شهری و منطقه ای ایجاد خواهد کرد.