پژوهشی در ساختار هنجارگریزی شعر احمد عزیزی

شاعر هنجارگریز با هدف رستاخیز ادبی و آشنایی زدایی موجب ایجاد لذت هنری می شود. در این مقاله جلوه های مختلف هنجارگریزی احمد عزیزی در اشعارش در شش محور بررسی شده است: آوایی، واژگانی، معنایی، زمانی، سبکی، نحوی. وی گاه صامتی را حذف و گاه در مصوت ها تغییراتی ایجاد می کند. گاهی نیز از طریق ساخت واژگان جدید، برجستگی خاصی به ابیاتش می دهد. با بهره گیری از این خصیصه زبان، شعر او از یک سو ریشه در تاریخ و پیشینه زبانی و فرهنگی دارد و از سوی دیگر به طبیعت و جهان بیرونی متصل است. هنجارگریزی های معنایی او در نتیجه کاربرد آرایه های مختلف ادبی است. شاعر کلمات را به عنوان اجزای کلام به گونه ای به کارمی برد که نه تنها با سایر اجزای بیت در ارتباط است، بلکه با کل اثر نیز رابطه معنوی برقرار می نماید. در هنجارگریزی زمانی از صورت زمانی زبان هنجار خارج شده صورت هایی را به کار می برد که امروز مرده اند. این نوع هنجارگریزی او تا حدودی پر بسامد و بیشتر در به کار بردن واژگان کهن در «قافیه» جلوه گر است. در هنجارگریزی سبکی عبارات و تعبیرهایی به کار می برد که در زبان عامه و گفتار کاربرد دارد. در هنجارشکنی نحوی که یکی از مهم ترین عوامل رستاخیز واژه های اوست واژه را خلاف انتظار خواننده به کار می برد. هنجارشکنی نحوی وی بیشتر در زمینه های کاربرد نابجای حروف و افعال است.