شناسایی نیم رخ های اختلالات روان تنی و ارتباط آن با مشکلات روانی در یک جمعیت بزرگسال ایرانی

در چند دهه اخیر، بیماری های جدیدی تحت عنوان اختلالات روان تنی (سایکوسوماتیک) ظهور کرده اند که پیچیدگی موجود در تشخیص آن ها منجر به تحمیل بار اقتصادی زیادی به بیماران می شود لذا هدف از این مطالعه شناسایی و دسته بندی نیم رخ های اختلالات روان تنی و هم چنین بررسی ارتباط آن ها با مشکلات روانی (پریشانی روانی، اضطراب، افسردگی) در یک جمعیت بزرگسال ایرانی بوده است.
مطالعه مقطعی حاضر روی 4763 نفر شرکت کننده در طرحی به نام سپاهان سپاهان در سال 1389 تا 1390 انجام شد. علائم روان تنی و مشکلات روانی (پریشانی روانی، اضطراب، افسردگی) به ترتیب با استفاده از پرسش نامه های سلامت بیمار 15 سوالی (PHQ-15) و 47 سوالی روان تنی Lacourt، پرسش نامه سلامت عمومی 12 سوالی (GHQ-12) و پرسش نامه 14 سوالی اضطراب و افسردگی بیمارستانی (HADS) ارزیابی شدند.
در تمام نمونه ها چهار دسته اختلال روان تنی شامل روانی، گوارشی، عمومی و تنفسی از علائم روان تنی مورد بررسی استخراج شدند که به طورکلی 02/42 درصد از کل واریانس را تبیین کردند. برای زنان و مردان به طور جداگانه همانند کل جامعه چهار دسته اختلال روان تنی روانی، گوارشی، عمومی و تنفسی استخراج شد که به ترتیب 54/41 و 75/44 درصد از واریانس کل را تبیین کردند. هم چنین ارتباط معنی داری بین مشکلات روانی با اختلالات روان تنی مشاهده شد به گونه ای که با افزایش نمره اختلالات روان تنی شیوع مشکلات روانی افزایش می یافت (001/0>p).
استنتاج: مطالعه حاضر به عنوان اولین مطالعه در ایران در زمینه دسته بندی اختلالات روان تنی منجر به شناسایی چهار دسته اختلال روان تنی شامل روانی،گوارشی، عمومی وتنفسی شد ونشان داد شدت بالای این اختلالات با شیوع بالاتر مشکلات روانی همراه است. نتایج این مطالعه می تواند در جهت تسهیل تشخیص ابتلا به انواع این اختلالات کمک کننده باشد و در حوزه درمان و پیشگیری از مشکلات روانی بر اساس ارتباط های مشاهده شده بین این دو دسته از اختلالات نیز مفید واقع گردد.