پیوندهای بینامتنی منظومه ی «آرش کمان گیر» کسرایی و «خوان هشتم» اخوان ثالث

بینامتنیت یکی از مباحث مهم در نظریه های ادبی معاصر است که در ایران نیز عمدتا به سبب هماهنگی با سابقه و ذائقه ی پژوهشی ایرانیان در زمینه ی بررسی وام گیری ها و تاثیر و تاثر متون، در صدر نظریه های ادبی نشست و در کانون توجه بسیاری از پژوهشگران قرار گرفت. در این مقاله، با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و بهره گیری از رویکرد بینامتنیت، به ویژه دیدگاه ژنی درباره ی بینامتنیت قوی (ارتباط متون در دو سطح صورت و مضمون) و آرای بلوم درباره ی اضطراب اثرپذیری، پیوندهای متنوع و مشابهت های فراوان دو منظومه ی «آرش کمان گیر» کسرایی و «خوان هشتم» اخوان کشف و تحلیل شده و اثرپذیری گسترده ی اخوان از کسرایی به اثبات رسیده است. نتایج این بررسی نشان می دهد که میان این دو منظومه پیوند مستحکم بینامتنی وجود دارد. این پیوند از نظر اشتراک در گونه ی حماسه و اسطوره محوری بر «تداوم»، از نظر اشتراک در درون مایه ی سیاسی اجتماعی، فضاسازی آغازین، راوی و موسیقی بیرونی بر «تطابق» و از نظر ساختار زبانی و پایان بندی بر «تکامل» استوار است؛ اما اخوان برای رهایی از اضطراب اثرپذیری تلاش کرده است شعر خود را از منظومه ی کسرایی ممتاز و متمایز نشان دهد.