ناقوس بوسیدن در قصیده ترسائیه خاقانی

آنچه در این پژوهش بررسی خواهد شد، درستی ضبط واژه ی «بوسم» در بیت زیر از قصیده ی «ترسائیه»ی خاقانی است:روم ناقوس بوسم زین تحکم شوم زنار بندم زین تعدا
در سال های اخیر، برخی شارحان در ضبط واژه ی «بوسم» در بیت یادشده، تردید کرده اند؛ آنان بر این باورند که این واژه در اصل، «نوشم» (صورت کوتاه شده ی نیوشیدن) و به معنای شنیدن است و در گذر زمان تصحیف شده و به صورت «بوسم» درآمده است. هدف نگارندگان از این نوشتار، بررسی معنایی و کاربردی «ناقوس» و انواع آن در متون منظوم فارسی و پیشینه ی این واژه و سرانجام، رسیدن به مفهوم درست ناقوس و ناقوس بوسیدن است؛ همچنین با مراجعه به واژه نامه ها و دیوان های شعر فارسی تلاش شده است، موضوع ناقوس بوسیدن/ نوشیدن ریشه یابی و بیشتر بررسی شود و این ابهام رفع گردد. یافته های پژوهش نشان می دهد که ناقوس، علاوه بر معنای امروزی و معمول آن، در گذشته به شکل دیگری نیز در میان مسیحیان شرقی، وجود داشته است؛ آنان دو چوب به نام های وبیل و ناقوس داشته اند که هنگام شروع عبادت، آن ها را بر هم می کوبیده اند تا دیگر هم کیشان خود را از رسیدن وقت نماز آگاه کنند. همچنین، بنا بر شواهد گوناگون شعری، بوسیدن اشیای مقدس و مظاهر دینی در میان مسیحیان، امری عادی بوده است.