نقش بازار در تحولات سیاسی - اجتماعی دوره پهلوی دوم

بازار بعنوان یکی از ارکان جامعه ایران نقشی اثرگذار در طول تاریخ گذشته این سرزمین ایفا کرده است. این اثرگذاری نه فقط بخاطر این است که بازار اساس ساخت اجتماعی- اقتصادی جامعه آن دوران را تشکیل داده بلکه همچنین به دلیل ارتباط تنگاتنگ آن با مراکز و موسسات مذهبی بوده است. در دوره پهلوی دوم بازارهای سنتی در اتحاد سازمانی و تاریخی با روحانیت شیعه تلاش کرد به تحدید قدرت دولت بپردازد و مانع از دست اندازی و تهدیدات قدرت به عرصه جامعه شود و در هر حرکت سیاسی-اجتماعی اعتراضی علیه حکومت استبدادی شرکت کرد؛ به گونه ای که می توان بازار و علما را دو ستون جامعه مدنی سنتی ایران به حساب آورد؛ در مقابل آن دولت نیز با اقدام در راستای کمرنگ نمودن نقش اقتصادی بازار در جامعه ایران سعی در تضعیف، کنترل و وابسته نمودن بازار به دولت نمود. این مقاله با نگاهی به تحولات عصر پهلوی دوم به بررسی نقش بازار در این تحولات و رابطه آن با دولت محمدرضا شاه می پردازد.