ظرفیت سنجی نظام های اندیشگی ایران درتمدن سازی

تمدن مرحله ای از تکامل حیات اجتماعی انسان مسئولیت پذیر و آگاه است. پایه اصلی آن، فرهنگ است، در واقع تمدن صورت خارجی فرهنگ، تجسم و عینیت بیرونی آن است، به خاطر همین هم تمدن نه انحصاری است، نه از شکلی خاص برخوردار است و نه حتی واحد است. در این مقاله با توجه به سه مولفه اصلی تمدن یعنی خصلت اجتماعی، جنبه اکتسابی و خلاقیت، از ظرفیت نظام های اندیشگی ایرانی در تمدن سازی پرسش شد. آن چه که به دست آمد این بود که نظام اندیشگی امتناعی، چون اندیشه سیاسی و اجتماعی ندارند اندیشه شان به فراخنای تمدن نمی رسد، نظام اندیشگی روشنفکران غربگرا، چون جریانی تقلیدگر و فقط اکتسابی بوده است اندیشه اشان خادم تمدن دیگران است و نظام اندیشگی احیاگران دینی چون دارای انگاره های سیاسی و اجتماعی نظام ساز، بر محور خلاقیت فردی و مکتبی، متکی بر فرهنگ خودی با توانمندی اکتساب و بهره گیری از دستاوردهای بشری است توان تاسیس تمدن را داراست.