رشد و فروپاشی دیوان سالاری در بندرعباس عصر صفوی

عصر صفوی به دلیل تحولاتی که در صورت بندی اقتصادی ، اجتماعی و دینی ایجاد کرد، یکی از مراحل دوران ساز در تاریخ پر پیشینه ی ایران است. دوری صفویان از جهان اسلام، تعیین مرزهای سیاسی مشخص، گسترش ایران زمین، ایجاد ارتش نسبتا منظم، شکوفایی اقتصادی، بازرگانی و تحول در نظام زمین داری به شکل تیول که در اواسط حکمرانی آنان پدید آمد سامانه و دیوان سالاری گسترده ای را می طلبید.
این مقاله به شیوه ی توصیفی و تحلیلی، وضعیت دیوان سالاری بندرعباس در آن عصر را با تکیه بر مطالعات جامعه شناسی تاریخی بررسی می کند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد، عمده ترین دلایل رشد بندرعباس و دیوان سالاری آن عبارت است از: فروپاشی جزیره ی هرمز، قرار گرفتن در مسیر حمل و نقل و تجارت جهانی، توجه ویژه ی حکام صفوی به این بندر. از سوی دیگر، فقدان ساختار درونی قانونمند ، سلطه ی اقتصاد دولتی، استبداد دیوانی، دخالت شخص شاه و عوامل آنها در امور بازرگانی و نظام دیوانی و... از عوامل فروپاشی این بندرگاه و دیوان سالاری آن به شمار می رود.