کارکرد زبان شناسی سازگانی در کتب درسی دانشگاهی (بررسی کتاب بیوشیمی عمومی)

در مقاله حاضر به بررسی شیوه بیان و ویژگی های متنی یکی از کتاب های علمی دانشگاهی از منظر زبان شناسی سازگانی پرداخته شده است.جامعه آماری پژوهش مربوط به کتاب بیوشیمی عمومی (اثر ملک نیا و شهباززاده) است و تحقیق به روش تحلیلی انجام شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در متن کتاب مورد بررسی، ویژگی های متنی به گونه ای است که در جایگاه آغازگر، سازه های متفاوتی برای بیان معانی مختلف به کار رفته است. سازه هایی با نقش های دستوری متفاوت در این جایگاه ظاهر شده و بر معنای بند تاثیر نهاده است. برخی از این آغازگرها که بسامد بالایی (77/52%) دارد، آغازگر متنی است؛ یعنی کارکرد متنی دارد و با این ویژگی سبب گسترش متن و انسجام بیشتر آن شده است. برخی دیگر از آغازگرها (55/17%) نشان دار است و برای تاکید، تشدید و یا تقابل معنا پیشایند شده است. از این رو، سازوکارهای ساختاری و نشانه های صوری به کار رفته، ابزاری است برای جابه جایی معنا که نقش و هدف نویسندگان کتاب را آشکارتر می نماید. پیام اصلی فرانقش متنی که شیوه بیان است، مدنظر داشتن و کاربرد این نشانه های صوری خاص است که در درک تاثیر بسیاری دارد. در این بررسی، یافته ها بر اهمیت ساخت آغازگری پایان بخشی و شیوه اثرگذاری آن در نگاشتن متن و تاثیر بر معنا صحه گذاشت. بهتر است این یافته ها هنگام تالیف کتب علمی، مد نظر مولفان و به ویژه ویراستاران قرار گیرد تا در بهبود کیفی کتب دانشگاهی مفید واقع شود.