ارزیابی برخی فلزات سنگین در ریزگردها و روند جذب آنها توسط برودار (Quercus brantii Lindl.) (مطالعه موردی: رویشگاه مله سیاه ایلام)

پژوهش پیش رو به منظور ارزیابی ماهیت ریزگردها ازنظر دارا بودن فلزات سنگین و چگونگی تغییرات آنها در خاک و همچنین در برگ و شاخه برودار (Quercusbrantii Lindl.) در رویشگاه مله سیاه استان ایلام انجام شد. چهار عنصر روی، نیکل، سرب و کادمیم طی دونوبت در ابتدای اریبهشت و انتهای شهریورماه 1393 و متناسب با وقوع ریزگردها از دو گروه درختان سالم و در حال خشکیدن سنجش و ارزیابی شدند. نتایج بیانگر آن بود که با گذشت زمان مقدار عناصر به جز عنصر روی به صورت معنی داری در نمونه های خاک زیر تاج پوشش هر دو گروه درختان افزایش یافت. تمامی چهار عنصر جذب شده توسط برگ درختان سالم و در حال خشکیدن برودار طی اوایل بهار تا اواخر تابستان افزایش یافتند و تفاوت آنها در سطح اطمینان95 درصد معنی دار بود. اما در شاخه های درختان سالم عناصر سرب، کادمیم و نیکل افزایش یافت در حالی که افزایش معنی داری برای این چهار عنصر در شاخه های درختان در حال خشکیدن مشاهده نشد. همچنین به جز میزان عنصر روی موجود در برگها در دوره دوم نمونه برداری، هیچ اختلاف معنی داری میان درختان سالم و در حال خشکیدن ازنظر عناصر مورد مطالعه دیده نشد. این تحقیق نشان داد که طوفان های گرد و غبار عناصر سنگین به همراه دارند و این عناصر از طریق برگ و ریشه برودار جذب می شوند. این عامل می تواند در کاهش مقاومت درختان برودار در برابر عوامل تنش زای دیگر ازجمله تغییرات آب و هوایی، خشکسالی، هجوم آفات و چرای دام نقش داشته باشد.