بررسی اثر فعالیت پروتئولیتیکی و تولید اگزوپلی ساکارید توسط آغازگر های بومی بر ویژگی های فیزیکوشیمیایی ماست های تولیدی

یکی از مهم ترین ارکان در تولید ماست، انتخاب آغازگر مناسب است، از این رو شناسایی، حفظ و کاربرد آغازگر های بومی در صنعت دارای اهمیت بسیاری می باشد. در این پژوهش به بررسی ویژگی های تکنولوژیکی و ارگانولپتیکی ماست های تولید شده توسط آغازگر های جدا شده از ماست های بومی ایران پرداخته شده است. یازده نمونه ماست با انتخاب 5 جدایه لاکتوباسیلوس دلبروکی زیرگونه بولگاریکوس و دو جدایه استرپتوکوکوس ترموفیلوس تولید شد. بررسی ویژگی های تکنولوژیکی نشان داد که تفاوت قابل ملاحظه ای در قدرت تولید اسید جدایه های تولید کننده اگزوپلی ساکارید (EPS) و جدایه هایی که تولید کننده اگزوپلی ساکارید نبودند (NEPS) وجود نداشته است. همچنین جدایه های با فعالیت پروتئولیتیکی بالا (جدایه های استفاده شده در نمونه های H و I که فعالیت پروتئولیتیکی طی 28 روز نگهداری به 1 واحد می رسد) توانایی تولید اسید کمتری داشته اند و زنده مانی این جدایه ها طی دوره نگهداری نیز بیشتر از جدایه های دیگر بوده است. نمونه های حاوی آغازگر تولید کننده اگزوپلی ساکارید، خصوصیات بافتی (قوام، آب اندازی و ظرفیت نگهداری آب) بهتری نسبت به نمونه های تولید شده توسط آغازگر های NEPS نشان دادند. البته در نمونه های Hو I به دلیل فعالیت پروتئولیتیکی بالا و نوع اگزوپلی ساکارید تولید شده خصوصیات بافتی مطلوبیت کم تری داشتند. آب اندازی نمونه ها طی زمان نگهداری کاهش و ظرفیت نگهداری آب افزایش یافت. ولی روند سینرزیس و ظرفیت نگهداری آب در نمونه های تولید شده با استفاده از آغازگر های با فعالیت پروتئولیتیکی بالا مانند نمونه های E، H و I تا روز 21 مشابه نمونه های دیگر بوده است و در هفته چهارم روند تغییرات عوض شده و میزان سینرزیس افزایش و ظرفیت نگهداری کاهش یافته است.