رویکردی نو در استناد به احادیث پزشکی

امامان معصوم (ع)، با نگاه واقع گرایانه به انسان، به مفاهیم سامتی، بیماری و درمان او توجه کامل داشته اند. روایات طب اسامی به جای مانده از آنان، از دیرباز تا به امروزه از مباحث جدی و پرچالش بوده است. امروزه با گسترش گرایش دانشمندان حوزه های مختلف علوم پزشکی به طب سنتی و اسامی، افراط و تفریط هایی در زمینه ی همنوایی علوم تجربی، به ویژه طب با روایات مشاهده می شود. گاهی این باور به وجود می آید که باید به روایات و احادیث طبی نیز همانند احادیث فقهی با ایمان و تعبد عمل کرد؛ زیرا این سخنان از زبان یک معصوم صادر شده است. معصوم یعنی کسی که از آبشخور وحی، مستقیما سیراب شده و به عمق حقیقت راه یافته و خطا و لغزش در گفتار و کردار او راه ندارد. با نگاهی عمیق و ژرف تر، چالش هایی در روایات پزشکی مشاهده می شود که دقت در آن، انسان را از خطا در اندیشه بازمی دارد. در این پژوهش برخی از چالش های روایات طبی و افق های آینده در زمینه حل این چالش ها بررسی می گردد. این پژوهش با مراجعه به برخی منابع حدیثی مرتبط با موضوع، در پی شناخت و بیان چالش های موجود در استناد به این دسته از روایات بوده و چالش های مربوط به سند، مخاطب، دلالت و معنای واژه های به کار رفته در این احادیث مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که مراجعه به احادیث پزشکی همچون دیگر احادیث صادره از معصومین (ع)، کاری تخصصی بوده و در این زمینه ضمن پرهیز از هر نوع پیش داوری و اجتناب از تفسیر به رای، نیازمند آگاهی تخصصی نزدیک به 15 دانش از علوم پایه حوزی است، تا بتوان به روایتی استناد نمود. این استناد در صورت داشتن شرایط لازم، تنها به عنوان یک شاهد می تواند مفید واقع شود.