تاثیر غلظت های مختلف توکسین قارچ ورتیسیلیوم بر رشد نسبی کالوس ارقام پنبه

بیماری ورتیسیلیومی از مهم ترین بیماری های پنبه کشور است که منجر به محدودیت کشت و کاهش عملکرد می شود. در تحقیق حاضر، از توکسین قارچ ورتسیلیوم (Verticillium dahliae) به عنوان عامل گزینش سلول های بافت کالوس ارقام پنبه جهت تحمل به این بیماری استفاده شد. ریزنمونه ها از گیاهچه های سترون 7 روزه تهیه شدند و در محیط کشت MS به همراه دو میلی گرم بر لیتر از هورمون های NAA و BAP کشت شدند. پس از توزین اولیه، کالوس های حاصله به محیط کشت جدید با غلظت 0/3 و 0/5 میلی گرم بر لیتر از هورمون های NAA و BAP به همراه غلظت های صفر (شاهد)، 5، 10، 20 و 30 درصد توکسین قارچ ورتیسیلیوم منتقل شدند و پس از سه هفته، رشد نسبی کالوس ها محاسبه شد. بیشترین میزان رشد نسبی کالوس ها در محیط کشت بدون توکسین و کمترین میزان رشد در غلظت های 20 و 30 درصد توکسین بود. رشد نسبی کالوس در رقم پنبه گلستان در محیط کشت بدون توکسین و در غلظت توکسین 5 درصد به ترتیب با 115/2 و 100 درصد بالاترین میزان بود و در مورد رقم ساحل، در غلظت های توکسین 20 و 30 درصد به ترتیب با 24/5 و 8 درصد کمترین میزان رشد نسبی مشاهده شد. تغییر رنگ کالوس های ارقام گلستان، کوکر-100 ویلت و ساحل که به رنگ سبز متمایل به سفید بودند در غلظت های 5 و 10 درصد خیلی محسوس نبود اما با افزایش غلظت توکسین تا 30 درصد به رنگ شیری متمایل به قهوه ای درآمدند. در رقم بومی هاشم آباد، کالوس ها کرم رنگ بودند و با افزایش درصد توکسین از 5 تا 30 درصد به دامنه ای از قهوه ای تغییر رنگ دادند که نشان دهنده تاثیر توکسین بر روی خصوصیات ظاهری کالوس ها بود. لذا در شرایط درون شیشه ای با انتخاب کالوس های مناسب تر، می توان غربال گیاهان متحمل را تسریع نمود.