بررسی وضعیت سلامت سالمندان در روستاهای آشتیان: استان مرکزی (1393)

با افزایش امیدبه زندگی و افزایش سن تراکم جمعیتی در برخی جوامع، جمعیت سالمندان جهان به طورروزافزونی زیاد می شود. بالارفتن سن،کاهش تدریجی فعالیت های فیزیکی و افزایش شیوع بیماری های مزمن در سالمندان می تواند به کاهش عملکرد فردی و اجتماعی آنها بیانجامد. از نکات مهم در ضرورت انجام این تحقیق می توان به این موارد اشاره کرد: تغییر الگوی اپیدمیولوژیک بیماری ها در سنین سالمندی، گرایش به سوی بیماری های مزمن و رویارویی با سالمندان برخوردار از سلامت نسبی ولی نیازمند مراقبت های بهداشتی درمانی. به منظور مدیریت بهینه و برنامه ریزی دقیق برای سلامت سالمندان روستایی، پژوهش در این زمینه ضروری است. هدف از انجام این مطالعه بررسی وضعیت سلامت و بیماری سالمندان روستاهای شهرستان آشتیان بود.
این پژوهش، مطالعه ای مقطعی از نوع توصیفی-تحلیلی بود که روی 200 نفر از سالمندان روستاهای آشتیان انجام شد. جمعیت هدف به روش خوشه ایانتخاب و برای تمام سالمندان پس از اخذ رضایت، فرم اطلاعاتی با پرسش و معاینه و پاسخ اقدامات پاراکلینیکی تکمیل شد. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS پردازش و از آزمون کای اسکوئر استفاده و معنی داری 0/05>P درنظرگرفته شد.
در این مطالعه از 126 نفر زن و 74 نفر مرد، 156 نفر (78درصد) بی سواد، 52 نفر (26درصد) بیوه و دو نفر (1درصد) مجرد و 32 نفر (16درصد) تنها و 10 نفر (5درصد) سیگاری بودند. در این بررسی فراوانی برخی بیماری ها بدین شرح به دست آمد: استئوآرتریت 163 نفر (81/5درصد)، نداشتن تعادل 138 نفر (69درصد)، فشارخون بالا 120 نفر (60درصد)، چربی خون بالا 111 نفر (55/5درصد)، اختلالات ادراری 99 نفر (49/5درصد)، افسردگی 95 نفر (47/5درصد)، اختلالات شناختی 92 نفر (46درصد)، مشکلات شنوایی 88 نفر (44درصد)، مشکلات تغذیه ای 83 نفر (41/5درصد)، اختلالات خواب 76 نفر (38درصد)، مشکلات قلبی-عروقی 67 نفر (33/5درصد)، مبتلایان به دیابت 18 نفر (9درصد). درضمن افسردگی با بیوه بودن (0/027>P)، بی سوادی (0/001>P)، تنها زندگی کردن (0/025>P) و جنس مونث (0/001>P) ارتباط معنی دار نشان داد.
یافته ها نشان داده که بیماری ها و محدودیت های جسمانی و فیزیکی سالمندان ساکن روستاها از اهمیت فراوانی برخوردار است. در این پژوهش بالابودن درصد فراوانی بیماری های مزمن به ویژه بیماری های استئوآرتریت، نداشتن تعادل، افسردگی، فشارخون، مشکلات تغذیه ای، مشکلات بینایی و شنوایی و بیماری قلبی-عروقی در سالمندان ساکن روستا مشخص شد که در برنامه ریزی های بهداشتی باید مدنظر قرار گیرد. این مطالعه نشان داد زنان و سالمندان کم سواد و بیکار و سالمندانی که در تجرد یا تنها در روستا زندگی می کنند با مشکلات جسمانی بیشتری مواجه هستند. ازاین رو توصیه می شود که در سیاست گذاری بهداشتی توجه ویژه ای به این گروه های خاص شود.