ارزیابی روابط بین مقاومت به Fusarium oxysporum f. sp. melonis و برخی صفات بیوشیمیایی و مورفولوژیکی در برخی توده های خربزه و طالبی (Cucumis melo) بومی ایران

بررسی رابطه بین مقاومت و اجزای مقاومت، راندمان برنامه های اصلاحی را با تعیین معیار انتخاب مناسب، بهبود می بخشد. در این آزمایش تعداد 57 توده بومی و ارقام افتراقی خربزه و طالبی به منظور بررسی رابطه بین مقاومت و اجزای مقاومت در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. 13 صفت شامل درصد گیاهان مرده و خصوصیات بیوشیمیایی و مورفولوژیکی(دوره کمون، شدت بیماری، سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری، پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز، فنل کل، کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز، وزن تر هوایی، وزن خشک هوایی، وزن تر ریشه و وزن خشک ریشه) مورد ارزیابی قرار گرفتند. ضرایب همبستگی ساده بین درصد گیاهان مرده با صفاتی مثل دوره کمون، شدت بیماری، سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری، پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز، فنل کل، کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز در سطح 1 درصد معنی دار بود. نتایج حاصل از تجزیه به عامل هانشان داد که 3 عامل اصلی و مستقل، 24/80 درصد تغییرات کل داده ها را توجیه می نمایند. به طوری که سه عامل تحت عنوان عامل خصوصیات بیوشیمیایی و قدرت زنده مانی، خصوصیات ریشه ای و اندام هوایی نامگذاری گردیدند. نتایج حاصل از تجزیه علیت بیانگر آن بود که صفت سوپراکسید دیسموتاز به دلیل دارا بودن اثر مستقیم زیاد و بالا بودن اثرات غیر مستقیم صفات دیگر از طریق این صفت می تواند به عنوان یک شاخص در جهت افزایش مقاومت به Fusarium oxysporum f. sp. melonis race 1.2 (Fom 1.2) مطرح باشد.