جریان انرژی در واحدهای سنتی پرورش گاو شیری با تاکید بر انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از تولید الکتریسیته و استفاده از ماشین آلات و تجهیزات

این پژوهش جهت بررسی جریان انرژی و انتشار گاز گلخانه ای دی اکسیدکربن در واحدهای پرورش سنتی گاوهای شیری در استان مازندران اجرا شد. اطلاعات از طریق تکمیل پرسشنامه و مصاحبه حضوری با 26 گاودار در سال 1393 جمع آوری شد. نتایج نشان داد که مجموع انرژی های ورودی برای تولید یک لیتر شیر 745/27 مگاژول بوده است. دو نهاده خوراک دام و سوخت به ترتیب با 4/47 و 5/28 درصد، پرمصرف ترین نهاده های انرژی بودند. کارایی انرژی در مقایسه با بهترین حالت مصرف انرژی که مقدار ارزشی آن عدد یک است و نشان دهنده شرایطی است که حداکثر بهره برداری از انرژی وارد شده به سیستم صورت می گیرد، 257/0 به دست آمد. سهم انرژی های تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر در تولید یک لیتر شیر به ترتیب 2/48 و 8/51 درصد محاسبه شد. مجموع گازهای گلخانه ای (شامل N2O ،CH4 ،CO2) که به دلیل تولید الکتریسیته و استفاده از ماشین آلات منتشر می شود، 622/0 کیلوگرم دی اکسیدکربن به ازای تولید یک لیتر شیر محاسبه شد. در بین نهاده های مورد بررسی، دو نهاده ماشین ها و تجهیزات و سوخت به ترتیب با 3/72 و 7/25 درصد، بیشترین انتشار گازهای گلخانه ای را در تولید شیر داشتند. با توجه به یافته ها جایگزین نمودن نهاده های کم مصرف انرژی به جای نهاده های پرمصرف انرژی با نوشتن اصول جیره نویسی صحیح به طوری که افت عملکرد و کاهش بهره وری در خروجی واحدها مشاهده نشود، پیشنهاد می شود. همچنین، با توجه به این که ماشین آلات و سوخت بالاترین میزان انتشار گازهای گلخانه ای را به خود اختصاص داده، می توان با جایگزین نمودن ماشین آلات با مصرف گاز طبیعی با ماشین آلات با سوخت دیزل از طرفی مقدار انرژی کم تری برای تولید یک لیتر شیر صرف نمود و از طرف دیگر آثار سوء زیست محیطی را به کمترین مقدار خود رساند.