حقوق متقابل حکومت و مردم در آثار سعدی

بحث حقوق متقابل حکومت و مردم یا همان حقوق شهروندی، که از مباحث مهم و مطرح اکثر جوامع است، به طور جدی و مفصل در منابع دینی ما و به تبع آن در آثار متفکران بزرگ اسلامی از جمله سعدی آمده است. از نظر سعدی اطاعت و فرمانبرداری و خیرخواهی و دعا در حق حاکمان و ذکر نیکی های آنان در حضور و غیاب آنان جزو حقوق حاکمان می باشد. اما در آثار سعدی حقوق مردم نسبت به حاکمان به طور گسترده ای بیان شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد در نگاه سعدی، عدالت محور اصلی حاکمیت و هدف اساسی تشکیل حکومت در جهت تحقق حقوق مردم است. سعدی همچنین مواردی مانند دوری حاکم از افراد عیب جو، و حریص و چاپلوس، حسن معاشرت حاکم، همنشینی و مشورت با نیکان، انتخاب وزیری شایسته، ندادن امتیازات خاص به نزدیکان، چشم پوشی و گذشت از خطاهای مردم، رعایت حقوق ضعفا و توجه ویژه به آنها را از ضروریات تحقق حقوق مردم می داند. سعدی در بیان سخنان خود در خصوص حقوق متقابل مردم و حکومت کاملا متاثر از آموزه های دین اسلام بوده است.