بررسی خصوصیات بیواکولوژی ناقلین مالاریا در مناطق مختلف جغرافیایی در شهرستان بندرعباس در سال 1393

پشه های آنوفل تنها ناقل بیولوژیک مالاریا هستند. در ایران مالاریا به عنوان مهمترین بیماری منتقله بوسیله پشه ها در جنوب و جنوب شرقی کشور به ویژه در استان هرمزگان شناخته شده است. شهرستان بندرعباس جزء کانونهای بیماری مالاریا در جنوب ایران محسوب می شود. با توجه به اهمیت پشه های آنوفل در انتقال بیماری مالاریا و کنترل ناقلین به عنوان یک استراتژی مهم برای پیشگیری از این بیماری، این مطالعه با هدف تعیین برخی از خصوصیات بیواکولوژی ناقلین مالاریا در مناطق مختلف جغرافیایی در شهرستان بندرعباس انجام شد.
این مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی بود که در سال 1393 انجام شد. لارو پشه های آنوفل با استفاده از ملاقه و به روش استاندارد جمع آوری شدند. پشه های بالغ آنوفل با استفاده روش های هند کچ وتوتال کچ جمع آوری و ترکیب گونه ای و وفور ماهیانه آنها تعیین گردید. نمونه های جمع اوری شده لارو و بالغ آنوفل بر اساس صفات مرفولوژیک و با استفاده از کلیدهای شناسایی معتبر تعیین هویت شدند.
در این مطالعه جمعا 588 عدد لارو و 1742 پشه بالغ از پناهگاه های داخلی و خارجی در طی مطالعه صید شد که شامل گونه های آنوفل استفنسی، آنوفل دتالی، آنوفل سوپرپکتوس، آنوفل فلوویاتلیس، آنوفل کولیسیفاسیس، آنوفل سرژانتی، آنوفل تورخدای، آنوفل مغولنسیس و آنوفل آپوکای بودند. گونه غالب در نواحی کوهستانی و دشت به ترتیب آنوفل کولیسیفاسیس و آنوفل دتالی بودند. حداکثر فعالیت فصلی ناقلین در نواحی کوهستانی و دشت به ترتیب در ماه های تیر و مهر بود.
بر اساس نتایج این پژوهش پشه های آنوفل ناقل مالاریا در شهرستان بندرعباس دارای تنوع گونه ای و انتشار زیادی هستند. آگاهی از بیولوژی و وفور ناقلین در مناطق مالاریا خیزی همچون شهرستان بندرعباس ضروری است تا در صورت بروز بیماری بر اساس یافته های تحقیقات آن امکان پیشگیری و کنترل بیماری وجود داشته باشد.