عمارت بادگیر کاخ گلستان در گذر تاریخ

تاریخ احداث اکثر بناهای دوره قاجار به دلیل ذکر آن در کتب مرجع آن زمان یا کتیبه ها مشخص است. لیکن تاریخ عمارت بادگیر کاخ گلستان به علت تغییرات بی شمار کالبدی در پرده ای از ابهام قرار گرفته است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از منابع مستدل تاریخی که به روش اسنادی )کتابخانه ای( و تحلیلی صورت گرفته تعلق بنا به زمان فتحعلی شاه و حتی قبل آن محرز می گردد. بنای مذکور ابتدا در اختیار محمدعلی میرزا )دولتشاه( پسر بزرگ فتحعلی شاه قرار داشته و بعد به سیف الدوله میرزا فرزند ظل السلطان عالی شاه پسر دهم فتحعلی شاه می رسدکه تحت الحمایه دولت انگلیس بوده است. این کاخ به سبب کدورت بین دول تهای ایران و انگلیس در سال 1273 ق )در دوره ناصری( و به علل سیاسی از سیف الدوله میرزا گرفته شده به ابنیه ارگ سلطنتی )کاخ گلستا ( الحاق می شود. برپایه مطالعات کتابخانه ای و میدانی و مقایسه تالار الماس و عمارت بادگیر بناهای ضلع جنوبی کاخ گلستان( و همچنین بررسی عنصر اصلی این عمارت یعنی بادگیرها و راهروهای ارتباطی شان با حو ضخانه، فرضیه ای جدید شکل گرفت ناظر بر آنکه بادگیرها و اتاق های گوشواره، از منضمات بنا در دوره ناصری هستند و مابین سال های 1273 تا 1274 ق توسط علی خان حاجب الدوله به عمارت الحاق شده اند و نام عمارت بادگیر از آن زمان به این بنا اطلاق شده است. عمارت مذکور به تناسب کاربری آن در دوره های بعد نیز دستخوش تغییراتی شده است که در این پژوهش بدان پرداخته شده است.