تعیین کارایی مراکز بهداشتی درمانی روستایی استان قزوین با استفاده از رویکرد تحلیل پوششی داده ها، سال 1385 تا 1389

اهداف با توجه به کمیاب بودن منابع در حیطه بهداشت و درمان، استفاده مناسب از این منابع بسیارمهم است. هدف این مطالعه، سنجش کارایی مراکز بهداشتی درمانی روستایی استان قزوین در دوره زمانی 1385 تا 1389 است.
مواد و روش ها این پژوهش مطالعه ای توصیفی تحلیلی است. جامعه پژوهش شامل تمام مراکز بهداشتی درمانی روستایی استان قزوین (43 مرکز) است. متغیرهای نهاده شامل تعداد پزشک، کارشناس، کاردان و بهورز است و متغیرهای ستانده را درصد پوشش غربالگری کم کاری مادرزادی تیروئید، درصد آهن یاری در دانش آموزان اول راهنمایی، میزان بازدید از اماکن عمومی و مراکز تهیه وتوزیع مواد غذایی، معاینه توسط پزشک و تعداد ارجاع به متخصص توسط پزشک عمومی بود. از مدل نهاده محور و فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس استفاده شد. روند زمانی کارایی مراکز هم با مدل رگرسیونی تخمین زده شد. از نرم افزار DEA-solver برای سنجش کارایی و از نرم افزار Stata برای تخمین مدل های رگرسیون استفاده شد.
یافته ها میانگین کارایی فنی در سال های 1385 تا 1389 به ترتیب 77/0، 77/0، 78/0، 92/0 و 89/0 بود. همچنین میانگین کارایی مقیاس در این دوره زمانی به ترتیب 98/0، 95/0، 95/0، 97/0 و 98/0 بود. میانگین نمره کارایی مدیریتی نیز از 78/0 به 92/0رسید. نتایج روند زمانی نمرات کارایی مراکز نشان داد که ضریب میانگین نمرات کارایی مراکز 039/0 و از نظر آماری معنادار بود (03/0P=).
نتیجه گیری میانگین کارایی و میزان برون دادهای سلامت در این سال ها بهبود یافته است؛ اما هنوز منابع هدر می شوند. به نظر می رسد اقداماتی مانند ارزیابی مداوم عملکرد، بهبود کمی و کیفی خدمات، برنامه ریزی برای تناسب استفاده از نهاد ها و به خصوص نیروی انسانی مفید باشد.