بازخوانی سازمان فضایی خانه بر اساس متون اسلامی به روش EBS و تطبیق آن با اولویت های روابط فضایی از دیدگاه الکساندر و لنگ

پژوهش حاضر در جست و جوی چگونگی تاثیرگذاری روابط خانواده در اسلام بر روابط میان عرصه های عمومی، نیمه عمومی و خصوصی و استقرار فضاهای درونی خانه و تطبیق آنها با نظریه های رایج در تبیین این روابط فضایی است. از آنجاکه غالب نظام طراحی و آموزش آن در کشور ما امروزه تحت تاثیر نظریه های طراحی رایج جهان پیش میرود. هدف این تحقیق بررسی تطبیقی دو نمونه از مهمترین این نظریه ها با آموزه های اسلامی به منظور شناسایی میزان تطابق آنها با فرهنگ دینی و اعتقادی جامعه ما و به تبع ارتقای طراحی خانه است. برای پاسخگویی به مساله فوق، روابط خانوادگی توصیف شده در متون اسلامی بررسی و سازمان فضایی موثر بر آن به روش استدلال منطقی تنظیم و با پرسش از خبرگان طراحی خانه افزایش اعتبار یافته های حاصل از بررسی های استدلالی صورت گرفته است. سپس مدل ارزشهای طراحی سازمان فضایی خانه مبتنی بر مولفه های روابط خانوادگی، و براساس مدل سنجش رابطه محیط-رفتار راپاپورت ارائه شده است. نظریه های کریستوفر الکساندر و جان لنگ به عنوان نظریه های مطرح جهان در این حوزه بررسی، مدلسازی و اولویت های روابط فضایی از دیدگاه آنها استخراج و با دیدگاه اسلامی به صورت تطبیقی بررسی شده است. روش تحقیق در این مرحله توصیفی- تحلیلی، استدلالی و تطبیقی است. بررسی های تطبیقی تفاوتهای آشکاری را میان سازمان فضایی خانه اسلامی با الگوهای مطرح جهانی نشان میدهد. اگرچه نظریه های لنگ و الکساندر نیز به دلیل تفاوت در جهانبینی با یکدیگر تطابق ندارند، بیشترین تمایزات دیدگاه لنگ با اسلام در عرصه نیمه عمومی وخصوصی و الکساندر با اسلام در عرصه عمومی و خصوصی است. عمده این تفاوتها به دلیل ارزشهای خانوادگی و اهداف فرهنگی متفاوتی است که در اسلام مد نظر است. تحقق روابط خانوادگی در اسلام نیازمند تحول در سازمان فضایی خانه و تغییر در سبک زندگی است که میتواند تجلی ارزش های فرهنگی مد نظر اسلام را در جامعه به دنبال داشته باشد.