برخی ویژگی های رادیو

در زمانه ای که گستره وسیعی از رسانه های گروهی، مخاطبان را از هر سو تحت نفوذ خود قرار داده اند و هر کدام در صددند که فضای بیشتری را در مجموعه سپهر رسانه ای از آن خود کرده و از این طریق مخاطبان بیشتری را به سوی خود جلب کنند، رادیو وضعیتی خاص دارد زیرا در گذشته ای نه چندان دور یکی از پرمخاطب ترین رسانه ها بوده است و به تدریج و با ظهور رسانه های جدید، برخی از مخاطبان خود را از دست داده است. البته رادیو هنوز یک رسانه جمعی عمومی است، به گونه ای که بیش از 90 درصد از مردم انگلستان بیش از 24 ساعت در هفته به رادیو گوش می دهند (فلمینگ، 2002:13). البته کاهش مخاطب نمی‎تواند به معنای از میدان خارج شدن رادیو باشد، زیرا هر رسانه ای از ویژگی هایی برخوردار است که آن را از سایر رسانه ها متمایز می کند.
اگر رسانه ای بتواند اولا از قابلیت‎های خاص و ثانیا از قابلیت‎های عام که رسانه های دیگر نیز از آن بهره مند هستند نهایت استفاده را بکند، مطمئنا جایگاه خود را در نظام نوین ارتباطات بهبود می‎بخشد اما لازمه این کار، شناخت درست ویژگی ها و همه عناصر دخیل در آن رسانه و یا به عبارت دیگر، پاسخگویی سنجیده و درست به زنجیره ارتباطات پنج قسمتی هارولد لاسول (چه کسی؟ چه می گوید؟ از طریق چه رسانه ای؟ خطاب به چه کسی؟ و با چه تاثیری؟ ) است (دیفلور، 1378: 3). در این مقاله که نخستین بار در «همایش نقش رادیو و جایگاه آن در نظام نوین ارتباطات» به صورت سخنرانی ارائه شده سعی بر این بوده است که تا حد امکان به یک سؤال از زنجیره ارتباطاتی پنج قسمتی لاسول درباره پیام‎های رادیویی، (یعنی از طریق چه رسانه ای؟ ) پاسخ دهیم. برای این منظور، ابتدا به ماهیت رادیو می پردازیم و سپس برخی از ویژگی های رادیو و برخی از عناصر آن را با تفصیل بیشتری مطرح می کنیم.