افول هژمونی آمریکا: معنای انتقال قدرت در نظام جهانی و الزامات سیاستگذاری

مهم ترین مشخصه دهه دوم قرن بیست و یکم کاهش تدریجی قدرت نسبی ایالات متحده است. از دیدگاه اغلب ناظران آگاه، از آنجایی که عمده رقبای ایالات متحده در امور نظامی و اقتصادی در آسیا قرار دارند این جابجایی شگفت آور مترادف با بازگشت تاریخی مراکز قدرت از غرب به شرق و خاتمه چیرگی تمدن غربی بر سیاست و فرهنگ جهانی بوده و وجه تمایز آن با سایر دوره های انتقال قدرت در اروپا و بعدها انتقال قدرت از اروپا به ایالات متحده در سده بیستم را یادآوری می کند. با وجود اینکه بسیاری از دانشمندان پیرامون قطعیت انتقال قدرت از غرب به شرق توافق دارند اما همچنان اختلاف نظرهای بسیاری بر سر معنای این انتقال و ابعاد تاثیرگذاری آن بر صلح و امنیت جهانی که در دهه های گذشته تداوم داشته، باقی است. آیا همراه با کاهش قدرت تدریجی ایالات متحده که مستلزم کاستن از تعهدات امنیتی آن در مناطق جهانی است، کشمش های بین المللی فروکش خواهد کرد و یا باید در انتظار تشدید آن دسته از اختلافات بین المللی باشیم که تاکنون به دلیل نقش آفرینی ایالات متحده در مدیریت بحران های منطقه ای مسکوت مانده بودند؟ این مقاله نتیجه می گیرد که پیش از ورود به جهان چندقطبی یا مرکب، نظام جهانی، دوران گذاری را به سوی آشفتگی تجربه خواهد کرد و اینکه لازم است کشورهای جهان، از جمله ایران، درصدد افزایش آمادگی خود برای رویارویی با انواع تهدیدات جدید ناشی از این وضعیت برآیند. منطقه گرایی یکی از بهترین راهبردها در این رابطه خواهد بود.