ارزیابی تحمل به خشکی در برخی از ژنوتیپ‏های گندم دوروم

به منظور شناسایی لاین های متحمل به خشکی و غربال کردن شاخص های تحمل به خشکی تعداد ده لاین پیشرفته گندم دوروم به همراه رقم شاهد دهدشت در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو شرایط تنش شدید و تنش ملایم خشکی در منطقه گچساران مورد بررسی قرار گرفتند. بر مبنای صفت عملکرد در شرایط تنش ملایم (YP) و تنش شدید (YS) ، شاخص های کمی تحمل به خشکی شامل میانگین بهره وری (MP) ، شاخص تحمل (TOL) ، میانگین هندسی بهره وری (GMP) ، شاخص حساسیت به تنش (SSI) و شاخص تحمل تنش (STI) محاسبه گردیدند. ژنوتیپ های شماره 1 و 6 با داشتن میزان مولفه اصلی اول نسبتا بالا و میزان مولفه پایین در هر دو محیط به عنوان بهترین ژنوتیپ ها انتخاب شدند. هم بستگی عملکرد بین دو محیط و شاخص های تحمل خشکی نشان داد که شاخص های GMP و STI مناسب ترین شاخص ها برای غربال سازی ژنوتیپ های گندم دوروم می باشند. نمودار چند متغییره بای پلات نشان داد که ژنوتیپ های 1 و 6 در مجاورت بردارهای مربوط به شاخص های تحمل خشکی یعنی MP، GMP، STI قراردارند و به عنوان متحمل ترین ژنوتیپ ها انتخاب شدند در این تحقیق اختلاف دمای کانوپی گیاه با محیط (CTD) در سه مرحله رشد اندازه گیری گردید که ژنوتیپ های شماره 9، 10 و 6 خنک ترین محیط رشد را دارا بودند. هم بستگی مثبت و معنی دار بین SSI وCTD نشان داد که شاخص دمای کانوپی می تواند در تعیین ژنوتیپ های متحمل به خشکی نقش مهمی ایفا کند.