واکنش سه رقم گندم به رژیم های مختلف رطوبتی در مرحله های رویشی و زایشی در شرایط مزرعه

با توجه به محدودیت جدی در منابع آبی کشور، تعیین کمینه میزان آب مورد نیاز محصولات زراعی برای دستیابی به عملکرد اقتصادی شایان پذیرش با بیشینه بازده مصرف آب اهمیت بالائی دارد. در این راستا پژوهشی در مزرعه آموزشی-پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در کرج در سال زراعی 92-1391 انجام شد. آزمایش به صورت کرت خردشده، بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه رقم گندم پیشتاز، سیوند و پارسی (رقم های توصیه شده برای منطقه مورد بررسی) به عنوان کرت اصلی و 9 رژیم رطوبتی (ترکیبی از سه تیمار رویشی و سه تیمار مرحله زایشی) به عنوان کرت فرعی بودند. نتایج نشان داد افزایش فاصله آبیاری از 70 به 90 میلی متر تبخیر از تشت کلاس A در مرحله رویشی، کاهش شایان توجهی در عملکرد به دنبال نداشت ولی افزایش فاصله از 70 به 110 میلی متر در همین مرحله از رشد، باعث 14درصد کاهش عملکرد شد. به هرحال در هر گروه تیماری مرحله رویشی، افزایش فاصله آبیاری از 70 به 90 و حتی 110 میلی متر در مرحله زایشی، کاهش معنی داری در عملکرد به دنبال نداشت. بیشترین کارایی مصرف آب از تیمارهای T79 و T711 به دست آمد. شاخص برداشت با افزایش تنش افزایش نشان داد. کاهش عملکرد در شرایط تنش خشکی با کاهش زیست توده و سطح سبز برگ همراه بود. در بین رقم های مورد بررسی، رقم پارسی بیشترین ذخیره سازی و کمترین میزان انتقال دوباره را نشان داد، درحالی که بیشترین انتقال دوباره مربوط به رقم پیشتاز بود که با عملکرد بالای این رقم در شرایط تنش همراه بود. با کاهش رژیم رطوبتی خاک ذخیره سازی روند کاهشی درحالی که انتقال دوباره روندی افزایشی نشان داد.