اعزام ایلچیان شاه اسماعیل اول صفوی به هند: دلایل و اهداف

موفقیت شاه اسماعیل اول در گرد آوردن هواداران پرشمار، خواندن خطبه به نام امامان شیعه(ع) به سال 907ق، رسمیت دادن تشیع دوازده امامی در ایران، موضعگیری آشکار و پنهان او در مقابله با اهل تسنن، حمایت از شیعیان ایران و مناطق همجوار آن، از جمله وقایع مهم تاریخ ایران است. سیاست های شاه اسماعیل صفوی، شمار کثیر اهل تسنن را در برابر وی قرار داد و عکس العمل ازبکان در شرق و عثمانی ها در غرب را نیز به دنبال داشت. اگرچه شکست ازبکان در شرق میسر شد، تقابل با عثمانی به راحتی امکانپذیر نبود. اشتهار برخی اقدامات شاه اسماعیل مانند بازستاندن شرق ایران از ازبکان، زمینه ارتباط حکومت تازه تاسیس صفوی با حکام شبه قاره هند را فراهم کرد که سلطنت گجرات و حکومت های تازه تاسیس پس از افول سلطنت بهمنی در دکن (سلسله های عمدتا شیعی عادلشاهی، نظام شاهی، قطب شاهی و سلسله های سنی بریدشاهی و عمادشاهی)، از آن جمله اند. در این مقاله به شیوه توصیفیتحلیلی و مبتنی بر منابع دست اول، مناسبات شاه اسماعیل با حکام شبه قاره هند بررسی شده است. نتیجه پژوهش، از نقش سیاست های شاه اسماعیل در تقابل با رقیبان سنی در منطقه و منافع متقابل حکام شبه قاره برای اتحاد با ایران و تقویت موقعیت خود در قبال رقیبان محلی حکایت می کند.