مطالعه اثر مکمل های ویتامین E سلنیوم و C بر فعالیت دفاع آنتی اکسیدانی و شاخص پراکسیداسیون لیپید قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) در مواجهه با غلظت تحت حاد دیازینون

در مطالعه حاضر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و سطح پراکسیداسیون لیپید طی استرس اکسیداتیو ایجاد شده در ماهی قزل آلای رنگین کمان در مواجهه با دیازینون و تاثیر ویتامین E سلنیوم و C بر کاهش اثرات نامطلوب آن مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه تعداد 60 قطعه ماهی قزل آلا با میانگین وزنی 18±121 گرم به 4 گروه مساوی تقسیم شدند که شامل گروه های شاهد، تحت تیمار دیازینون (0/1 میلی گرم در لیتر)؛ تحت تیمار c ویتامین (300 میلی گرم در کیلوگرم جیره) + دیازینول (0/1 میلی گرم در لیتر)؛ تحت تیمار مکمل ویتامین E سلنیوم (سلنیوم 5/0 میلی گرم، E ویتامین 100 میلی گرم، در هر کیلوگرم جیره) + دیازینون (0/1 میلی گرم در لیتر) بودند. نمونه برداری از سرم خون ماهی ها در انتهای هفته دوم و چهارم جهت سنجش آنزیم های سوپر اکساید دیسموتاز (SOD)، کاتالاز (CAT)، سطح آنتی اکسیدان کل (TAC) و شاخص مالون دی آلدهاید (MDA) صورت گرفت. طبق یافته ها، فعالیت آنزیم SOD در ماهی های تحت تیمار دیازینون (فاقد ویتامین) بطور معنی دار (P<0/05) پایین تر از گروه شاهد بود، ولی در گروه های ویتامین C و E سلنیوم در حد گروه شاهد حفظ شد. همچنین فعالیت آنزیم CAT به ترتیب در گروه های دیازینون (فاقد ویتامین)، ویتامین C و ویتامین E سلنیوم نسبت به گروه شاهد افزایش معنی دار (P<0/05) داشت، ولی این افزایش در گروه ویتامین E سلنیوم اختلاف کمتری با گروه شاهد داشت. همچنین ظرفیت آنتی اکسیدان کل TAC به ترتیب درگروه های ویتامین E سلنیوم و دیازینون (فاقد ویتامین) در بالاترین و پایین ترین سطح قرار داشت. از طرفی سطح شاخص MDA در گروه دیازینون (فاقد ویتامین) نسبت به گروه های دیگر بالاتر بود، درحالی که در گروه های ویتامین E سلنیوم و C تفاوت معنی داری با گروه شاهد نداشت. نتایج این پژوهش نشان داد مکمل های ویتامین E سلنیوم و C هر دو به عنوان آنتی اکسیدان در فرایند حذف رادیکال های آزاد اکسیژن ناشی از متابولیت های دیازینون عمل می کنند، ولی مکمل ویتامین E سلنیوم از توان آنتی اکسیدانی بالاتری نسبت به ویتامین C برخوردار بود. بطور کلی استفاده از مکمل های ویتامین مذکور در جیره قزل آلای رنگین کمان جهت افزایش دفاع آنتی اکسیدانی و کاهش آسیب های اکسیداتیو طی مسمومیت ناشی از سموم ارگانوفسفره موثر به نظر می رسد.