بررسی تاتیر جاده شوسه روستایی بر پوشش و تنوع گیاهی مراتع استپی مرکزی ایران (مطالعه موردی: مراتع علی آباد پیشکوه استان یزد)

با توجه به اینکه جاده ها به عنوان یکی از شاخصه های توسعه پایدار به حساب می آیند و بخش اعظمی از جاده های روستایی کشور از مراتع می گذرند بنابراین مطالعه اثر این جاده ها بر اکوسیستم های مرتعی از اهمیت زیادی برخوردار است. مراتع حریم جاده از لبه جاده تا 5 متر و مراتع دور از جاده از 5 تا 20 متر از لبه جاده در نظر گرفته شد به منظور اندازه گیری درصد پوشش، تولید، تراکم، اهمیت نسبی، غنا، یکنواختی و تنوع گیاهان از ترانسکت 50 متری و پلات یک مترمربعی با توجه به تیپ گیاهی و یکنواختی پوشش استفاده گردید در هر منطقه 40 پلات در امتداد چهار ترانسکت به طور تصادفی در طول سه کیلومتر از جاده شوسه مراتع پیشکوه علی آباد یزد مستقر گردید. نتایج بدست آمده، نشان می دهد که ایجاد جاده شوسه باعث تغییر ترکیب گیاهی، تولید و درصد پوشش گردیده به طوری که باعث کاهش تولید، درصد پوشش در مراتع حریم جاده شده است و اهمیت نسبی گونه های بوته ای در منطقه حریم جاده کاهش یافته است در حالی که اهمیت نسبی گونه های گندمی افزایش یافته است. غنا، یکنواختی و تنوع گونه ای بر اساس شاخص های مورد بررسی کاهش یافته و الگوی پراکنش گیاهان به سمت کپه ای شدن حرکت نموده است که این فاکتورها نشان دهنده حرکت جامعه گیاهی حریم جاده به سمت پایداری کمتر و عبور از آستانه اکولوژیکی می باشد. بنابراین پیشنهاد می گردد احداث جاده های روستایی در مناطق خشک با مطالعات بیشتر و عملیات احیاء متناسب با شرایط منطقه صورت گیرد.